Zorunlu Sigortalarda Güvence Hesabı

1993 Yılında başladığım serbest avukatlık faaliyeti serüvenimin dönüm noktası; 2000 yılında Sigorta Hukuku’na ilişkin davaları almaya başlamam oldu. O yıllarda Sigorta Hukuku uyuşmazlıkları popüler olmamışken bu alanın bilinmezlikleri belki de ilgimi çeken en önemli faktör oldu. Faili meçhul trafik kazaları, iflas eden sigorta şirketlerinden sigorta bedellerinin tahsili bu alanda baktığım davalardandır. Dolayısı ile o yıllarda Garanti Fonu adı altında faaliyet gösteren kuruma ilişkin çok sayıda uyuşmazlık uygulamasıyla karşı karşıya kaldım.

2007 yılında 5684 Sayılı Sigortacılık Kanununun yürürlüğe girmesiyle birlikte, daha önce 2918 Sayılı KTK. ‘da sadece Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası için düzenlenen Garanti Fonu, Güvence Hesabı adı altında tüm zorunlu sigortalar için yeniden düzenlendi.

Güvence Hesabı; Zorunlu sigortaların boşluklarının doldurulması amacıyla getirilen bir güvence sistemidir. Zorunlu sigortanın yokluğu, sigorta şirketinin iflası vs. gibi Kanunda sayılan hallerde mağdurların zararlarının karşılanması amacı ile düzenlenmiştir.

2013 yılında Kalyoncu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Özel Hukuk Ana Bilim Dalı’nda başladığım master programı çerçevesinde 2015 yılının başlarında saygıdeğer tez danışmanım Şaban Kayıhan Beyefendi’nin danışmanlığında Güvence Hesabı konusunu tez olarak yazmaya başladım. Tezimizin başlığını “Zorunlu Sigortalarda Güvence Hesabı” olarak seçmemde kıymetli hocam tazminat hukukçusu Avukat Çelik Ahmet Çelik Beyefendi’nin etkisi olmuştur. Zira Güvence Hesabı; Zorunlu sigortalar için getirilen bir güvence sistemi olduğundan bu isim konunun incelenmesi ve bize çalışmamızda rehberlik etmesi açısından isabetli bir isimlendirme olarak ortaya çıkmaktadır.

Çalışmamızda Güvence Hesabı tarafından güvence altına alınan yedi adet Zorunlu sigorta türünü işledik. Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası, Karayolu Taşımacılığı Zorunlu Koltuk Ferdi Kaza Sigortası, Mülga Karayolu Taşımacılığı Mali Sorumluluk Sigortası, Uluslararası Yeşil Kart Sigortası, Tehlikeli Maddeler Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası, Tüp Gaz Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası ve Maden Çalışanları Zorunlu Ferdi Kaza Sigortası çalışmamızda zorunlu sigorta türleri olarak incelenmiştir. Bu sigorta türlerinde Güvence Hesabının sorumluluk halleri ayrıntılı olarak işlenmiştir.

Takdir edileceği üzere; çalışmamızda yer alan zorunlu sigorta türlerini ve bu sigorta türlerinde Güvence Hesabı’nın sorumluluğunu bir bütün halinde ve ayrıntılı olarak işleyen yayınlanmış bir eser bulunmamaktadır. Çalışmamızın kitap olarak yayınlanmasındaki temel hedef; araştırmacılar, avukat ve hâkimler ile hukuk öğrencilerinin zorunlu sigorta türleri ve bu sigorta türlerinde Güvence Hesabı’nın sorumluluğunu görebilecekleri bir eserin ortaya çıkmış olmasıdır.

Çalışmamızda Güvence Hesabı’na ve işlenen zorunlu sigorta türlerine ilişkin yasal düzenlemelere yer verdik. Bazı sigorta türlerinin tarihçesine yer vererek sigorta türlerinin zaman içerisinde gelişimini göstermeye çalıştık. Her bir sigorta türünde sigortacının sorumluluğu örnek Yargıtay kararları taranarak işlenmiştir. Çalışmamız kapsamında 500 civarında Yargıtay kararı incelenmiş olup, bu kararların bir kısmı tekrara yer olmaması açısından dipnotlarla benzer karar olarak verilmiştir. Uygulamada yer alan konulara ilişkin tartışmalı durumlar irdelenmiştir.

Çalışmamız araştırmacıların bilgi kaynağı olmasının yanında özellikle avukat ve hâkim meslektaşlarımız için yol gösterici olacaktır. Zira Güvence Hesabı’na Başvuru usulleri ve dava açılması süreci ayrıntılı olarak incelenmiş olup, ödeme usulleri ve tazminat hesaplarının nasıl ve hangi usullerle yapılması gerektiği konusuna kadar ayrıntılı ve uygulamaya yönelik bir çalışma olmuştur.