Üye ve Aday Ülkeler Açısından Avrupa Birliğinin Kurucu Değerleri

Üye ve Aday Ülkeler Açısından Avrupa Birliğinin Kurucu Değerleri - A. Aslı Bilgin

“Üye ve Aday Ülkeler Açısından Avrupa Birliğinin Kurucu Değerleri” başlıklı bu kitap, Çukurova Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi bünyesinde yürütülen “Turkey In or Out= EU?” başlıklı Jean Monnet Module projesi (2020-2023) kapsamında planlanmıştır. Ana amacı, Türkiye-AB ilişkileri konusunda yanlış bilinen doğruları düzeltmek suretiyle özellikle öğrenim gördükleri program nedeniyle üniversite hayatları süresince Avrupa Birliği, Avrupa Birliği-Türkiye ilişkileri konusunda ders alma imkanı olmayan öğ-rencilere farkındalık kazandırmaktır. Bu suretle proje kapsamına alınan bu kitap ile gerek Avrupa Birliğine üye olabilmek gerek Avrupa Birliği Ant-laşmalarından doğan haklardan faydalanabilmek için ön koşul olan Avrupa Birliğinin kurucu değerlerinin her birinin Avrupa Birliği alanında uzman hocalarımız tarafından değerlendirilmesi öngörülmüştür.

Avrupa Birliğini diğer uluslararası örgütlerden ayıran temel özellikler-den bir tanesi insan onuru, eşitlik, demokrasi, özgürlük, insan hakları ve hukukun üstünlüğü ilkelerini kurucu değer kabul ederek kendine özgü bir hukuk sistemine sahip olmasıdır. Öyle ki söz konusu değerler aday ülke olmanın ön koşulu olmakla beraber Birliğe üye olduktan sonra dahi Birliğin devamı için gözetilmesi gereken ilkelerdir. Nitekim, Macaristan ve Polon-ya'da aşırı sağ hükümetlerin başa gelmesiyle yaşanmakta olan hukukun üs-tünlüğü krizi Birliğin işleyişinin garantisi olan hukuk sisteminin yanı sıra Birliğin geleceğinin de başta hukukun üstünlüğü olmak üzere diğer kurucu değerlere hem aday hem üye ülkelerce riayet edilmesinin ne kadar önemli olduğunu gözler önüne sermiştir.

Bununla birlikte bugün gelinen noktada ekonomik güç olmanın ötesinde normatif bir güç olarak kendini adlandıran ve hedeflerinden bir tanesi özgür-lük, güvenlik ve adalet alanı oluşturmak olan Birliğin, bu değerlere saygı duyan üye ve aday ülkelerin yanı sıra bu değerlerin komşu ülkeler ve işbirli-ği yaptığı üçüncü ülkelerce de benimsenmesi önem arz etmektedir.