Türkiye'de Afet ve Yeniden Yerleştirme (İskan) Politikaları: Doğubayazıt Depremi Örneği

Türkiye'de Afet ve Yeniden Yerleştirme (İskan) Politikaları: Doğubayazıt Depremi Örneği

SUNUŞ

Türkiye, dünyanın önemli afet bölgelerinden biridir ve bu nedenle özellikle doğal
afetlerden kaynaklanan yerinden olma ve yeniden yerleştirme uygulamalarıyla sıkça
karşılaşılmaktadır. Afetler nedeniyle yapılan yeniden yerleştirme uygulamalarının,

kalkınma projeleri ile istem dışı göç gibi bölgesel nedenlerden kaynaklanan uygula-
malardan daha yaygın olduğu da bir gerçektir. Yeniden yerleştirilen gruplar, farklı

toplumsal ve kültürel ilişkiler içinde yeni mekanlarda yaşamak zorunda kaldıkları
için yerleşim sorunlarının çözümünde bunun da dikkate alınması gerekir.

Türkiye’de, toplum olarak, daha önce karşılaşılan doğal veya insanların neden ol-
duğu afet olaylarından ders çıkarılmadığı, birçoğuna hazırlıksız yakalanıldığı ve ge-
lecekteki olaylara da etkin olarak hazırlanılmadığı bilinmektedir. Başta doğal afetler

olmak üzere ülkemizde meydana gelen tüm afet olayları karşısında etkin, uygulana-
bilir zarar azaltma politikaları oluşturulamadığı, yakın geçmişte karşılaşılan büyük

afetlerin sonuçlarına bakıldığında açıkça görülmektedir. Uygulanabilir etkin ulusal
afet politikası eksikliği ve yapısal sorunların ortadan kaldırılması için gerekli olan

örgütlenmedeki dağınıklık, afete uğrayanların barınma gereksinmelerine çözüm ola-
rak sunulan afet sonrası yapılaşma çalışmalarının yer aldığı süreçle birlikte yeniden

yerleştirme uygulamalarını da birer soruna dönüştürmüştür.
Türkiye’de Afet ve Yeniden Yerleştirme (İskân) Politikaları: Doğubayazıt Depremi

Örneği başlıklı bu kitabında Binali Tercan, Türkiye’de doğal afetler nedeniyle ger-
çekleştirilen yeniden yerleştirme uygulamalarını afetzedelerin yaşam ve barınma

sorunlarının çözümü açısından, yaşam koşullarının afet öncesine göre ne ölçüde de-
ğiştiğini, sonradan oluşabilecek sorunların çözümü için neler yapılması gerektiğini

araştırmaktadır. Kitap’ta ayrıca, Türkiye’de afetlere ilişkin tüzel yapı, afet yönetiminin
örgütsel boyutu ve ulusal afet politikalarının da yetkin bir biçimde değerlendirildiği
dikkati çekmektedir.
Ağrı İli’nin Doğubayazıt İlçe merkezi ile dört köyünde gerçekleştirilen “afetzede

yeni yerleşim alanları” kapsamında afetzede hak sahipleri ile yapılan anket çalışma-
sı, yerel yöneticilerle yapılan görüşmeler, yapılan uygulamaları gözler önüne sermesi

bakımından Kitabın önemini daha da artırmaktadır.

Binali Tercan hem bir bilim insanı, hem de kamuda uzun yıllar afet ve politika-
larıyla uğraşmış bir uzman olarak bu Kitapta konuyla ilgili birikimlerini okurlarıyla

paylaşmaktadır. Doktora çalışmaları sırasında yakından tanıdığımız ve tanımaktan

da mutluluk duyduğumuz Binali Tercan bu çalışmasıyla övgüyü hak etmektedir. Ki-
tabın, afet konusunda çalışan uzmanlar, bilim insanları, araştırmacılar, yöneticiler ve

öğrenciler için bir başvuru kaynağı olacağına kuşku yoktur. Kendisini kutluyoruz.
Prof. Dr. Ruşen KELEŞ- Prof. Dr. Ayşegül MENGİ
Ankara, Mart 2019