Türkiye Cumhuriyeti Tarihi

İçindekiler

BİRİNCİ BÖLÜM
AVRUPA’DAKİ DEĞİŞİMİN İZİNDE 1
1.Orta Çağ-Feodalite ve Skolastik Düşünce 1
2.Coğrafi Keşifler 4
3.Coğrafi Keşifler ve Osmanlı Devleti 7
4.Rönesans 8
5.Reform 9
6.Aydınlanma Çağı 10
7.Sanayi Devrimi 12
8.Fransız Devrimi 14
Bölüm Kaynakçası 16
OKUMA PARÇASI - "Aydınlanma Nedir?” Sorusunun Cevabı (1784) 18

İKİNCİ BÖLÜM
ÇÖKÜŞE DİRENEN BİR İMPARATORLUK 21
1.Osmanlı’da Modernleşme Çabaları 21
2.Tanzimat Fermanı 24
3.Islahat Fermanı 26
4.Meşrutiyet 27
5.Meşrutiyet 30
6.31 Mart Olayı 32
7.Meşrutiyet Dönemi Fikir Akımları 33
7.1. Osmanlıcılık 33
7.2. İslâmcılık 34
7.3. Türkçülük 34
7.4. Batıcılık 35
Bölüm Kaynakçası 36
OKUMA PARÇASI - Bir Osmanlı’dan İstanbul ve Yeni Osmanlılar (1877) 38

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ÇÖKÜŞÜN BAŞLANGICI 41
1.Trablusgarp Savaşı 41
1.1. Balkan Savaşı 43
2.1. Bab-ı Ali Baskını 47
2.2. Balkan Savaşı 47
Bölüm Kaynakçası 49
OKUMA PARÇASI- Balkan Harbi Hatıraları (1912-1913) 50
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İMPARATORLUĞU ÇÖKÜŞÜ VE 1. DÜNYA SAVAŞI 53
1.Dünya Savaşı’na Genel Bakış 53
2.Savaş Öncesi Avrupa’nın Genel Durumu ve Politikaları 53
2.1. İngiltere 53
2.1.1. İngiltere’nin Osmanlı Politikası 54
2.2. Fransa 54
2. 2. 1. Fransa’nın Osmanlı Politikası 54
2.3. Rusya 54
2. 3. 1. Rusya’nın Osmanlı Politikası 55
2.4. Avusturya-Macaristan İmparatorluğu 55
2.5. Almanya 55
2. 5. 1. Almanya’nın Osmanlı Politikası 56
2. 6. İtalya 56
3.Blokların Oluşması 56
3.1. Üçlü İttifak (1882) 56
3.2. Üçlü İtilaf (1907) 57
4.Dünya Savaşı’nın Nedenleri 57
5.Osmanlı Devleti’nin Savaşa Girmesi 59
6.Osmanlı Devleti’nin Savaşa Girme Nedenleri 61
7.Osmanlı’nın Durumu 62
8.Almanya’nın Osmanlı’yı Savaşa Katma Politikası 63
9.Osmanlı’nın Savaştığı Cepheler 63
9.1. Kafkasya Cephesi 64
9.2. Kanal Cephesi 64
9.3. Çanakkale Cephesi 65
9.4. Irak Cephesi 68
9.5. Yemen-Hicaz Cephesi 68
9.6. Suriye-Filistin Cephesi 68
9.7. Galiçya, Romanya ve Makedonya Cepheleri 69
10.Osmanlı İmparatorluğunun Paylaşımını Öngören Gizli Antlaşmalar 69
10.1. İstanbul Antlaşması (10 Nisan 1915) 70
10.2. Londra Antlaşması (26 Nisan 1915) 70
10.3. Sykes-Picot Antlaşması (26 Nisan 1916) 70
10.4. Saint Jean de Maurienne Antlaşması (17 Nisan 1917) 70
10.5. McMahon Antlaşması/Görüşmeleri (24 Ekim 1915) 71
11.Rusya’nın Savaştan Çekilmesi ve Bolşevik İhtilali 71
12.ABD’nin Savaşa Girmesi ve Wilson İlkeleri (1918) 72
12.1. ABD’nin Savaşa Girmesini Etkileyen Gelişmeler 72
13.Devletlerin Savaştan Çekilmeleri ve Barış Antlaşmaları 74
14.Paris Barış Konferansı (18 Ocak 1919) 74
14.1. Osmanlı ve Konferans 74
15.Birinci Dünya Savaşını Bitiren Barış Antlaşmaları 75
15.1. Versailles Antlaşması (28 Haziran 1919) 75
15.2. Saint Germain Antlaşması (10 Eylül 1919) 76
15.3. Neuilly Antlaşması (27 Kasım 1919) 76
15.4. Triannon Antlaşması (4 Haziran 1920) 76
15.5. Sevr Barış Antlaşması (10 Ağustos 1920) 76
15.6. Milletler Cemiyeti (Cemiyet-i Akvam) (10 Ocak 1920) 76
16.Dünya Savaşı’nın Genel Sonuçları 77
17.Ermeni Sorunu ve Tehcir Kanunu 78
Bölüm Kaynakçası 82
OKUMA PARÇASI-Birinci Dünya Savaşı’nda Bir Yedek Subayın Anıları 84
BEŞİNCİ BÖLÜM
DİRENİŞE DOĞRU 87
1.Mondros Mütarekesi (Ateşkesi) 87
2.Mondros Mütarekesinin Maddeleri 89
3.Mondros Mütarekesi ve Ordunun Durumu 91
4.Mondros Mütarekesinin Uygulanması ve İşgaller 93
5.Mondros Mütarekesi Sonrası Azınlıkların Faaliyetleri 95
6.İşgaller Karşısında Osmanlı Hükümetlerinin Tutumu 98
7.Paris Barış Konferansı ve İzmir’in İşgali 99
8.İzmir’in İşgali 101
9.Mondros Mütarekesi Sonrası Türk Halkının Örgütlenmesi 102
Bölüm Kaynakçası 105
OKUMA PARÇASI-Cehennem Değirmeni 109
ALTINCI BÖLÜM
MİLLİ MÜCADELE BAŞLARKEN 113
1.Yerelden Vatana Millî Mücadele 113
2.Millî Mücadele’nin Başlangıcında İstanbul 114
3.Millî Mücadele’de Genelgeler ve Kongreler Dönemi 116
Bölüm Kaynakçası 121
OKUMA PARÇASI- İstanbul’da İşgal Yılları 123
YEDİNCİ BÖLÜM
MİLLİ EGEMENLİĞE DOĞRU 127
1.Mustafa Kemal’in Ankara’ya Gelişi (27 Aralık 1919) 127
2.Son Osmanlı Mebuslar Meclisi ve Misak-ı Milli 129
3.İstanbul’un İşgali (16 Mart 1920) 131
4.TBMM’nin Açılması 133
5.Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Karşı Ayaklanmalar 136
6.İstiklal Mahkemeleri 138
Bölüm Kaynakçası 139
OKUMA PARÇASI-Amerikan Gizli Belgeleriyle Türkiye’nin Kurtuluş Yılları 141
SEKİZİNCİ BÖLÜM
SEVR’DEN MİLLİ MÜCADELE’YE 147
1.Sevr Anlaşması 147
2.Ulusal Mücadelede Cepheler 148
2. 1. Doğu Cephesi 148
2. 2. Güney Cephesi 149
2. 3. Maraş Cephesi 149
2. 4. Urfa Cephesi 149
2. 5. Antep Cephesi 150
2. 6. Adana Cephesi 150
2. 7. Batı Cephesi 150
3.İnönü Savaşı 151
4.Londra Konferansı 152
5.İstiklal Marşının Kabulü 152
6.Moskova Anlaşması 153
6.1. İnönü Savaşı 153
7.Kütahya-Eskişehir Savaşı 153
7.1. Maarif Kongresi 154
8.Başkumandanlık Yasası ve Tekalif-i Milliye Emirleri 154
9.Sakarya Meydan Muharebesi 155
10.Kars Anlaşması 156
11.Ankara Anlaşması 156
12.Büyük Taarruz 156
13.Mudanya Ateşkes Anlaşması 157
Bölüm Kaynakçası 158
OKUMA PARÇASI-Türk’ün Ateşle İmtihanı: İstiklâl Savaşı Hatıraları 159
DOKUZUNCU BÖLÜM
YENİ TÜRKİYE’NİN TAPUSU: LOZAN KONFERANSI 163
1.Lozan Barış Konferansı 163
2.Lozan Yolunda 166
3.Lozan Konferansı’nın Başlaması 167
4.Lozan Antlaşmasının İncelenmesi 168
4. 1. Sınırlar 168
4. 2. Kapitülasyonlar 168
4. 3. Azınlıkların Korunması 168
4. 4. Borçlar Meselesi 169
4. 5. Lozan Boğazlar Sözleşmesi 169
4. 6. Savaş Tamiratı (Harp Tazminatı) 169
5.Lozan Barış Antlaşması’nın Türkiye Açısından Önemi 170
6.Ekler 170
Bölüm Kaynakçası 172
OKUMA PARÇASI-Lozan Antlaşması 173
ONUNCU BÖLÜM
CUMHURİYETİN İLANI 177
1.Cumhuriyetin İlanına Giden Sürecin Başlangıcı 177
2.TBMM’nin 2. Döneminin Başlaması (11 Ağustos 1923) 178
3.Ankara’nın Başkent Olması (13 Ekim 1923) 180
4.Cumhuriyetin İlanı (29 Ekim 1923) 181
5.Cumhuriyetin İlanını Gerekli Kılan Nedenler 184
6.Halifeliğin Kaldırılması (3 Mart 1924) 186
7.Halifeliğin Kaldırılmasını Hazırlayan Olaylar 187
Bölüm Kaynakçası 189
OKUMA PARÇASI-Şahbaba 190

ON BİRİNCİ BÖLÜM
ÇOK PARTİLİ SİYASİ HAYATA GEÇİŞ ÇABALARI VE REJİM
KARŞITI HAREKETLER 193
1.Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Çok Partili Hayat 193
2.Halk Fırkası 194
3.Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası 195
4.Şeyh Sait İsyanı 196
5.İzmir Suikastı ve Muhalefetin Tasfiyesi 197
6.Serbest Cumhuriyet Fırkası ve Menemen Olayı 198
Bölüm Kaynakçası 202
OKUMA PARÇASI-Üç Devir’de Bir Adam 203
ON İKİNCİ BÖLÜM
YASAL GELİŞMELER 209
1.Ulus-Devletin Oluşum Sürecinde Yasal Gelişmeler (1919-1922) 209
2.Erken Cumhuriyet Dönemi’nde Yasal Gelişmeler (1923-1950) 210
3.Demokrat Parti Dönemi, Askerî Darbe, 1961 Anayasası ve
Sonrası (1950-1973) 213
4.12 Eylül 1980 Askerî Darbesi ve 1982 Anayasası’nı Hazırlayan
Süreç (1973-1982) 217
Bölüm Kaynakçası 221
OKUMA PARÇASI-27 Mayıs İhtilali ve Sebepleri 224
ON ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
CUMHURİYET DÖNEMİNDE EĞİTİM POLİTİKALARI 229
1.Osmanlı Eğitim Sistemi 229
2.Cumhuriyet Dönemi Eğitim Sistemi 231
2. 1. Tevhid-i Tedrisat Kanunu 231
2. 2. Harf Değişikliği 232
2. 3. Millet Mektepleri 233
2. 4. Halkevleri 234
2. 5. Köy Enstitüleri 235
3.Türkiye’de Üniversitelerin Gelişimi 239
Bölüm Kaynakçası 241
OKUMA PARÇASI-Anılarım: Kayzer Dönemi, Weimar Cumhuriyeti,
Atatürk Ülkesi 243
ON DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
KÜLTÜR ALANINDA YAPILAN YENİLİKLER 249
1.Kültürel Dönüşüm 249
2.Dil Alanındaki Gelişmeler 250
3.Tarih Alanındaki Gelişmeler 250
4.Sanat Alanındaki Gelişmeler 252
4. 1. Tiyatro 252
4. 2. Müzik 253
4. 3. Resim ve Heykel 254
4. 4. Sinema 255
Bölüm Kaynakçası 256
OKUMA PARÇASI- Benden Sonra Tufan Olmasın! (Anılar) 258
ON BEŞİNCİ BÖLÜM
CUMHURİYET DÖNEMİNDE TOPLUMSAL HAYATI
BİÇİMLENDİREN ÇAĞDAŞLAŞMA HAMLELERİ 263
1.Çağdaşlaşma Hamlelerine Genel Bir Bakış 263
2.Şapka İnkılabı ve Kılık Kıyafet Değişikliği 264
3.Tekke Türbe ve Zaviyelerin Kapatılması 266
4.Uluslararası Takvim, Saat, Yeni Rakamların Kabulü ve Ölçülerde Değişiklik 269
5.Soyadı Kanunu’nun Kabulü 270
6.Milli Bayramlar ve Tatil Günlerinin Belirlenmesi 271
Bölüm Kaynakçası 273
OKUMA PARÇASI-Mustafa Kemal’in Ankarası 274
ON ALTINCI BÖLÜM 277
CUMHURİYET DÖNEMİ EKONOMİK GELİŞMELERİ 277
1.Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Ekonomik Hayat 277
2.Atatürk Dönemi Ekonomik Alanda Yapılan Değişimler 279
2. 1. İzmir İktisat Kongresi 279
2. 2. Tarım Alanındaki Değişimler 281
2. 3. Bankacılık 286
2. 4. Maden Tetkik Arama Enstitüsü 287
2. 5. Ulaşım 287
2. 6. Teşvik-i Sanayi Yasası 288
3.Devletçilik 290
4.Planlı Ekonomi 290
4. 1. Dünya Savaşı Döneminde Türk Ekonomisi 291
5.Soğuk Savaş Döneminde Türk Ekonomisi 292
6.Demokrat Parti Döneminde Türkiye’nin Ekonomik Durumu 294
7.1960 Sonrası Ekonomik Durum 295
Bölüm Kaynakçası 296
OKUMA PARÇASI-Gazi Mustafa Kemal Paşa’nın İzmir İktisat
Kongresi’ndeki Konuşması 298
ON YEDİNCİ BÖLÜM
CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRK DIŞ POLİTİKASI 303
1.Atatürk Dönemi Türk Dış Politikası 303
2.Atatürk’ün Dış Politikasının Temel Nitelikleri 303
2. 1. Gerçekçilik 303
2. 2. Hukuka Bağlılık 304
2. 3. Barışçılık: Yurtta Sulh Cihanda Sulh 304
2. 4. Tam Bağımsızlık 304
3.Kurtuluş Savaşı Sırasında Türkiye’nin Dış Politikası 305
4.Lozan’dan Sonra Türk Dış Politikası 306
5.İngiltere ile İlişkiler ve Musul Sorunu 307
6.Fransa ile İlişkiler ve Hatay Sorunu 308
7.Yunanistan’la İlişkiler ve Nüfus Mübadelesi Sorunu 310
8.Sovyet Rusya ile İlişkiler 312
9.İtalya ile İlişkiler 313
10.Montreux Boğazlar Sözleşmesi 314
11.Milletler Cemiyeti’ne Giriş 315
12.Balkan Antantı 316
13.Sadabad Paktı 316
Bölüm Kaynakçası 318
OKUMA PARÇASI-Tarihe Tanıklık Edenler: Cumhuriyet’in Kurucu
Kuşağıyla Söyleşiler 320
ON SEKİZİNCİ BÖLÜM
ATATÜRK SONRASI İÇ VE DIŞ GELİŞMELER 325
1.1938-1946 Dönemi Siyasal Gelişmeler 325
2.Dünya Savaşı ve Türkiye 326
3.Demokrat Parti’nin Kuruluşu 329
4.1950-1960 Demokrat Parti Dönemi 330
5.Bölgesel İttifaklar 332
5. 1. NATO ve Varşova Paktı 332
5. 2. Ortadoğu 333
5. 3. Balkanlar 333
6.Dönemin Kültürel ve Ekonomik Gelişmeleri 333
7.1960- 1980 Dönemi Türkiye’de İç ve Dış Gelişmeler 335
7. 1. 27 Mayıs Darbesi ve Sonrası 335
7. 2. 12 Mart Muhtırası ve Geçiş Dönemi 337
7. 3. Milliyetçi Cephe Hükümetleri 338
7. 4. 12 Eylül 1980 Darbesi ve Sonuçları: 339
8.Turgut Özal ve Yeni Demokrasi 340
9.Kıbrıs Sorunu 341
10.1990 Sonrası Gelişmeler 343
Bölüm Kaynakçası 345
OKUMA PARÇASI-Anılar ve Düşünceler 347

YAZIM KOMİSYONU 350