Tıbbi Fizik

ÖNSÖZ

　

Biyoloji ve sağlıkla ilgili fakülte ve yüksek okulların birinci sınıf eğitimi 1980 öncesine kadar tamamen fizik, kimya, biyoloji gibi temel bilimlere ayrılırdı. Bazı kurumlar bu eğitim sürelerini kendine özelleştirmişti. Örneğin Ankara Tıp Fakültesi'nde bu eğitimler kendi içinde kurduğu Medikal Fizik, Medikal Kimya, Medikal Biyoloji kürsülerince, kendi amacına uygun olarak verilirdi. Hocam Prof. Dr. Ziya Güner'in "Tıp ve Biyoloji Öğrencileri için, Fizik I-II " ve benim de ortak yazarı olduğum "Tıp ve Biyoloji Öğrencileri için, Fizik Deney Kılavuzu" adlı kitaplar 120 saat teorik, 90 saat pratiği olan bir fizik programı dikkate alınarak hazırlanmışlardı. 1980 sonrası kurulan Yüksek Öğretim Kurulu, tıp eğitiminde fizyolojiye paralel bir biyofizik dersi koymakla birlikte, biyoloji ve tıpla ilgili alanlarda 1. sınıftaki fizik eğitimini büyük oranda tırpanladı. Daha sonraları insiyatif kullanan tıp eğiticilerinin bir kısmı ise 1. sınıftaki fizik derslerini tamamen kaldırdı. Bazı sağlık alanlarında ismen muhafaza edilip toplam 15 saat gibi komik bir fizik veya tıbbi fizik dersi verildiğini görüyoruz. Böyle bir ortamda sağlıkla ilgili bir fakülte veya yüksek okula fizik dersini vermek üzere çağrılan fizikçi 30 veya 15 saatte fiziğin ne kadarını anlatabilirim diyor, o kurumun gereklerini dikkate almadan mekanik kavramlarını verip görevini yapmış sayıyordu. Özellikle, fizik tedavi teknisyeni, tıbbi görüntüleme teknisyeni yetiştirmeye yönelik programlarda elektrik ve radyasyon ağırlıklı bir fizik program daha anlamlı olabilirdi. Bu görüşlerle benim önerilerimi dikkate alan yöneticilerim Ufuk Üniversitesi Sağlık Meslek Yüksekokullarındaki 30 saatlik "Fizik" derslerinin adlarını "Tıbbi Fizik" yaparak programlarını oluşturma ve işleme görevini bana verdi. Üç dört yıllık deneyim ardından, 1. sınıflarında 30-60 saat fizik dersini muhafaza etmiş olan tıp, diş hekimliği, eczacılık, ziraat, veterinerlik ve sağlık meslek yüksek okulları için elinizdeki tıbbi fizik programını oluşturdum.

Tıbbi fizik ifadesinin bir ders veya kitap adı olarak kullanılması ile "Tıbbi Fizikçi" olarak bir meslek adını tanımlaması arasında önemli fark vardır. Ders adı olarak, konuların sıralanışı bakımından bir fizik programını, konuların seçilişi ve örneklemeleri bakımından ise, tıp ve biyolojiyi çağrıştırmalıdır. Bir meslek grubu olarak "tıbbi fizikçi" ile ise, tıbbın herhangi bir alanına (radyoloji, radyoterapi, fizik tedavi, nöroloji vb) tüm fiziği uygulamada uzmanlaşmış bir fizikçi kastedilmektedir.

Konu başlıkları genel bir fizik kitabında bulunabilecek başlıklardır. Ancak ağırlıklarını tıp ve sağlık alanı gereksinimlerine göre belirlemeye, örnekleri çokca tıp ve biyolojiden seçmeye çalıştım.

Daha önce yazdığım ve 8. Baskısı yapılmış olan Biyofizik kitabım gibi bu kitabın tüm metni, dizgisi, şekilleri, mizanpajı tarafımdan, tek elden yapılmıştır. Her şeyi ile tek elden çıkması sonucu, bazı yazım hatalarının gözümden kaçmasının doğal ve hoşgörü ile karşılanacağını umuyorum.

Prof. Dr. Ferit Pehlivan

Eylül, 2016

Ankara