Strategikon_{Bizans Kültüründe Strateji Sanatı}

Altıncı yüzyılda, Bizans İmparatorluğu tam anlamıyla Doğulu bir
nitelik kazanır. Perslerle, Araplarla, Türklerle girişilen savaşlar,
imparatorluğun diğer kurumları gibi ordusunun da kapsamlı bir
dönüşüm geçirmesine yol açar. İmparator Mavrikios’a
(582-602) atfedilen Strategikon’da dönemin ordularının
örgütlenme biçimleri, silahları ve taktikleri, okçuluk, gizli mesaj
gönderme, kuşatma ve savunma hileleri eksiksiz biçimde tasvir
edilmektedir. Bizans’ın askeri stratejisinin köşe taşı olan bu eser,
savaşı devletin emellerine ulaşmasını sağlayacak araçlardan biri,
ama en az arzu edileni olarak değerlendirir. Savaşı kazandıranın,
üstün kuvvet veya cesaret değil, eksiksiz planlama ve zekâ olduğu
görüşüne dayanır. Yaşadığımız toprakların kültürüyle şekillenmiş
bir imparatorluğun strateji birikimini aktaran bu kitapta yalnızca
savaşlar, hileler ve taktikler yer almıyor. Bir liderin ağzından “Bunu
beklemiyordum!” sözünün asla çıkmaması gerektiğini belirten
Strategikon, ihtiyatlı olmayı ve aklı her şeyin üstünde tutan Doğulu
bakış açısını bilgece özetliyor.
“General, idaresindeki kişiler karşısında sakin ve rahat görünmelidir;
yiyeceği ve kıyafeti sade ve basit olmalıdır; maiyetindekiler
müşkülpesent ve gösteriş budalası olmamalıdır; vazifelerini yerine
getirirken gayretli ve özenli olmalıdır; dikkati ve ısrarıyla en çetrefil
durumların üstesinden kolayca gelecektir. Eğer bir soruna ilgi
göstermezse, o sorun da ona ilgi göstermez.”