Söyleşiler Muhavereler

Söyleşiler, deneme-eleştiri ve inceleme kitapları kadar önemlidir. Bir yazarın bazen bu tür çalışmalarına yansımayan ayrıntılar söyleşilerde dile gelebilir. Bu açıdan Mehmet Âkif'le yapılmış söyleşilerin de bir araya getirilmesi bir ihtiyaç olarak ortada duruyordu. Kitap asıl itibariyle üç bölümden oluşuyor: Âkif'le yapılmış ilk söyleşi; kendisiyle hasta döşeğindeyken yapılmış röportajlar; çeşitli gazeteci ve yazarların Âkif'le olan muhavereleri. Bir ek bölümde ise yakınlarıyla yapılmış röportajlar yer alıyor. Âkif'le sanat telakkisi hakkında bir Dârülmuallimîn talebesinin yaptığı ilk söyleşi, hasta döşeğinde gerçekleştirilmiş ve Âkif'in “dedikodu mevzuu olmak istemeyen bir hasta adam” hassasiyetiyle verdiği cevapları barındıran söyleşiler sağlam bir Âkif portresinin çizilebilmesi açısından son derece zengin ayrıntılar barındırıyor.
“Muhavereler” başlığı altında yer alan metinler ise kendi içinde teşkil ettikleri bütünlükle söyleşi metinlerinden bazı yönleriyle ayrılıyor. Bu metinler Âkif'le dost olmuş, bu vesileyle görüşmüş bazı kişilerin bu görüşmelerde gerçekleşen konuşmaları kayda geçirmeleri suretiyle oluşturulmuştur. Bu sebeple de klasik anlamda birer röportaj sayılmayabilirler ama karşılıklı konuşma havası içinde âdeta birer röportaj metni gibidirler.
Âkif'in İstiklâl Harbi içinde Hâkimiyet-i Milliye gazetesi bürosunda genç bir gazeteciyle konuşmaları, Türkiye'ye dönüşü sonrası yaşananlar, Kur'an Meâli hakkında ayrıntılar, roman, şiir ve vezin, felsefe, tasavvuf, Mevlânâ ve İbn-i Arabî gibi konulardaki görüşleri bu söyleşi/muhavere/hasbihallerden izlenebilir durumdadır.
“Ekler” bölümünde toplanan röportaj metinleri ise gazetecilerin Âkif'in aile fertleriyle görüşmelerinden oluşmaktadır. Söyleşiler Muhavereler Mehmet Âkif Ersoy kitabı, Âkif hakkında orijinal çalışmalarıyla tanıdığımız Yusuf Turan Günaydın'ın emek mahsulü eserlerinden biridir. Söyleşiler Muhavereler, Âkif'in kitaplarda kalmış bir yönünü daha gün yüzüne çıkarıp belirginleştirmektedir.

-****************************-