Sosyal Güvenlik Kanunları

Mevcut baskının kısa sürede tükenmesi ve kanunun kullanımının gittikçe yaygınlaşması bizi mutlu etmektedir.

Yine önceki baskının yayımlandığı tarihten bu yana sosyal güvenlik kanunlarında birçok değişiklik meydana geldi. Temel kanun olan 5510 sayılı Kanunun, 56 ayrı kanun ve KHK ile birçok maddesi değişti. Sosyal alanda devamlı değişiklik yapma ihtiyacı, beraberinde yasal değişiklikleri de zorunlu kılmaktadır. Sosyal güvenlik hukukunun zor tarafı, yürürlükten kalkan hükümlerin yıllar sonra da uygulanır olmasıdır. Sosyal güvenlik hukukunda yürürlükten kalkan kanun maddesi yoktur. Sosyal güvenlik hakkının doğduğu tarihte yürürlükte bulunan her kanun maddesi uygulanmaya devam etmektedir. Bu nedenle yasalara ulaşmadaki zorluk ve mevzuattaki dağınıklık uygulayıcılar açısından büyük bir sorun teşkil etmektedir.

Bu çalışmamızda halen yürürlükte bulunan ve yürürlükten kalkan temel sosyal güvenlik kanunlarına yer verilmiştir. Çalışmasının amacı, uygulayıcıya yeterli mevzuatı bir arada sunmak ve uygulama kolaylığı sağlamaktır. Şu anda en temel kanun, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunudur. Ancak diğer kanunların da halen uygulanmasına devam edilmektedir. Hiç şüphesiz tüm sosyal güvenlik mevzuatının bir arada toplandığından söz edilemez. İstisnai kanunlarda da sosyal güvenlik hükümleri yer almaktadır.

Sosyal güvenlik hukukundan kaynaklanan ihtilafların çözümünde öncelikle yeterli ve tam mevzuata ulaşılması, akabinde olaya hangi mevzuatın uygulanması gerektiğinin tespiti gerekir. Bu nedenle yürürlükte ve mülga birçok kanun ve değişiklik yapan kanun metinlerinin hep bir arada bulundurma zorunluluğu vardır. Uygulayıcı, bir dedektif gibi değişen kanunların izini sürmesi gerekir.

Bu kanun çalışmamızın uygulayıcıya kolaylık sağlayan özellikleri şunlardır.

* 5510 sayılı Kanunda yapılan değişiklikleri izleyebilmek amacıyla madde, fıkra, cümle ve ibarelerde yapılan değişiklikler parantez içinde gösterilmiştir.

* Değişikliğe uğrayan kanun metinlerinin önceki tüm metinleri, kademeli olarak dipnotta belirtilerek uygulayıcıya hangi yasa metninin uygulanacağı hususunda kolaylık sağlanmıştır. Kanunda, yürürlükte bulunan ve yürürlükten kalkan tüm maddeler bir arada görülebilir. Maddelerin hangi tarihler arasında yürürlükte kaldığına ilişkin ve 5510 sayılı Kanunu değiştiren kanunların Resmi Gazetede yayımlandığı tarihleri gösteren liste ise başta gösterilmiştir.

* 5510 sayılı Kanunun iyi yorumlanabilmesi için, maddelerin karşılığı olan ve yürürlükten kaldırılan ilgili kanun madde numaralarına “karş” ibaresi ile yer verilmiştir.

* 5510 sayılı Kanunda ek maddeler ve geçici maddeler de vardır. Kanunun normal maddeleri, ek maddeleri ve geçici maddeleri, uygulama açısından birbiriyle irtibatlıdır ve hep birlikte değerlendirildiğinde sağlıklı bir sonuca ulaşılabilir. Bu nedenle madde metinleri altında o maddeyle irtibatlı maddeler “Bkz” ibaresi ile gösterilmiştir.

* Anayasa Mahkemesi tarafından iptale uğrayan kanun hükümleri, kanun metni içinde veya dipnot olarak gösterilmiştir. Ayrıca Anayasa Mahkemesine iptal davası açılıp da ret edilen veya halen Anayasa Mahkemesinde derdest bulunan davalar da kanunda dipnot olarak gösterilmiştir.

* 5510 sayılı Kanunun uygulanması ile ilgili çıkarılan yönetmeliklerin ad, tarih ve Resmi Gazete sayıları dipnot olarak gösterilmiştir. Yönetmelik maddelerine ve içeriğine kitabın hacminin çok genişleyeceği nedeniyle yer verilmemiştir.

* Mülga sosyal güvenlik kanunlarının yürürlükte kalan ve yürürlükten kalkan maddeleri ayrı ayrı belirtilmiştir.

* Diğer kanunların ise sadece sosyal güvenlik hükmü içeren maddelerine yer verilmiştir.

Bu kanun çalışmasının amacı, uygulayıcıya yeterli mevzuatın bir arada bulunduğu, uyuşmazlıkların kanun metni ile çözülebildiği pratik bir el kitabı sunmaktır. Kitap sadece kanun metni olmayıp, uyuşmazlıkların çözümüne yardımcı olmak üzere atıf ve dipnotlar da içermektedir. Hiç şüphesiz kitaba alınmayan başka kanunlarda sosyal güvenlik hükümleri de vardır ancak kitabın hacmi dikkate alınarak bu hükümlere yer verilmemiştir.