Sabetay Sevi

Mistik Mesih, 1626-1676.

Gershom Scholem (1897-1982),
20. yüzyılın en önemli Yahudi entelektüellerinden olup akademik Yahudi mistisizmi çalışmalarının kurucusudur. Modern düşünürler arasında muhayyilesinin gücü ve zenginliğiyle dikkat çeken Gershom Scholem, özellikle başyapıtı Sabetay Sevi, Mistik Mesih çalışmasıyla geniş çaplı bir üne sahiptir. Bu çalışma şimdiye dek Yahudi dünyasının tamamını derinden etkilemeyi başarmış tek mesiyanik hareketin hikâyesini canlı ve ayrıntılı bir biçimde sunar. 17. yüzyıl Türkiyesinde sıradan bir kabalacı rabbi olan Sabetay Sevi, kendini Mesih olarak ilan ettikten sonra bütün bir Yahudi âlemine yayılan ateşli bir takipçi kitlesine kavuşur. Sevi’nin zorla İslam dinine döndürülmesi sonrası hareket ağır bir darbe alsa da, gizli bir tarikat olarak varlığını sürdürmeyi başarır. Yahudi tarihyazımınında muazzam ve çığır açıcı bir çalışma olan Sabetay Sevi, hakkında hâlâ çok konuşulan bu figürün ve hareketinin kökeni, yayılışı ve ihtida sonrası tutumunu amprik ve filolojik yetkinliği tutkuyla harmanlayarak anlatmasıyla müstesnadır.