Osmanlı'nın Çöküşü_{Ortadoğu’da Büyük Savaş 1914-1920}

Yüzyıllarca hükmetmiş muazzam bir imparatorluğun Birinci Dünya Savaşı’yla
beraber içine girdiği çöküş sürecini ele alan Eugene Rogan, Osmanlı’nın
kaderini belirleyen savaş boyunca mücadele ettiği tüm cepheleri ayrıntılarıyla
inceliyor. Hazin Sarıkamış yenilgisinden Çanakkale zaferine, Kudüs’ün
düşmesinden Kafkas cephesine uzanan geniş bir “savaş meydanı”nda, savaşan
tarafların planlarını, stratejilerini ortaya koyarken Ortadoğu’daki Büyük Savaş’ın
Batı Cephesi’ni nasıl etkilediğine de değiniyor. Topyekûn savaşın ve seferberliğin
yol açtığı açlık ve yoksulluğun yanı sıra, Osmanlı İmparatorluğu’nda yaşayan
Ermenilerin, Rumların ve diğer azınlık unsurların savaştaki durumları ve
akıbetlerini de hem belgelerle hem de ilk ağızdan tanıklıklarla gözler önüne
seriyor.
“Bugün artık Osmanlı cephesini hem Büyük Savaş’ın hem de modern
Ortadoğu’nun tarihindeki gerçek yerine yerleştirmenin tam zamanı. Çünkü
Osmanlıların savaşa girmesi, Avrupa savaşını başka herhangi bir olaydan
daha fazla etkileyerek, bir dünya savaşına dönüştürdü. Ortadoğu muharebe
meydanları, savaşın uluslararası niteliği en belirgin muharebe meydanlarıydı.
[…] Osmanlı cephesi uluslararası ordular arasında eşi benzeri görülmemiş bir
savaşın yaşandığı gerçek bir Babil kulesiydi.”
EUGENE ROGAN