Mühendislikte Ekonomik Analiz

ÖNSÖZ
Yıldız Teknik Üniversitesi Elektrik Mühendisliği Bölümünde 1995 yılından beri vermekte olduğum “Elektrik Enerjisi Ekonomisi” isimli 3 kredilik dersin notlarının geliştirilmesi sonucunda ortaya çıkan ilk kitap “Elektrik Enerjisi Ekonomisi” 2008 yılında yayınlanmıştı.
Mühendislikte Ekonomik Analiz isimli bu kitapta ise, “tüm mühendislik alanlarında” gerekli olabilecek ve kullanılacak olan temel ekonomi bilgilerinin verilmesinin ardından, mühendislik alanlarında karşılaşılabilecek ekonomik analiz gerektiren temel konu başlıkları ele alınmıştır. Bilindiği gibi mühendislik alanlarının hepsinde ekonomik kriterler önemli yer tutmaktadır, mühendislik projelerinin teknik kriterler açısından uygunluğu ne kadar önemliyse ekonomik yönden uygun olması da aynı derecede öneme sahiptir. Bir mühendislik projesinin başarılı veya yararlı olarak nitelendirilebilmesi için sağlaması gereken en önemli koşul, ekonomik açıdan uygulanabilir olmasıdır. Mühendislik; matematik ile temel mühendislik bilgi ve becerisinin ekonomi ilkeleriyle bütünleştirilmesidir. Mühendislik uygulamalarının yalnızca teknik yönü değil ekonomik yönü de gözden uzak tutulmamalıdır. Çünkü mühendislik problemlerinin teknik boyut ve ekonomik boyut olmak üzere iki boyutu bulunmaktadır. Teknik boyut örneğin, maksimum verimin alınması, maksimum dayanımın sağlanması, maksimum hıza ulaşılması, minimum enerji kullanılması, vb. olabilir. Ekonomik boyut ise maksimum kârın elde edilmesi, maliyetlerin minimumda tutulması, vb. olarak özetlenebilir.
Ekonomi kelimesinin kökeni Yunanca oikianomus olup Fransızca èconomie kelimesinden dilimize geçmiştir; ülkemizde ekonominin Arapça karşılığı olan iktisat kelimesi de kullanılmaktadır. Ekonomi, matematik ve istatistik gibi pek çok bilim alanıyla ilişkilidir. Ekonomi ayrıca kendi içinde mikroekonomi, mikroekonomi, muhasebe, maliyet muhasebesi, finansman, finans matematiği gibi pek çok bilim dalını da kapsamaktadır.
Kitapta yukarıdaki bilim dallarıyla ilişkili konular için yeri geldikçe yeterli açıklamalar yapılmış ve gerekli bilgiler Not vurgusu ile verilmeye çalışılmıştır. Bunun dışında daha ayrıntılı bilgiye ihtiyaç duyan okuyucuların kitabın sonundaki geniş KAYNAKLAR’a başvurmaları önerilmektedir.
Kitabın hacmini çok büyütmemek için çözümlü problemlere yer verilmemiştir.
Dört bölümden oluşan kitapta; planlama, projelendirme, tesis kurma ve üretim yapma aşamaları için, gerek mühendislik öğrencilerine gerekse mühendislere “ekonomik analiz” ekseninde gerekli olabilecek tanımlar, yöntemler ve oranlar kolay anlaşılabilir biçimde aktarılmaya çalışılmıştır. Özetle, ekonomi ile ilgili bir sertifika programı veya ders ya da eğitim almamış bir okuyucunun, kitabın tamamını okuduğunda temel ekonomi bilgi birikimine sahip olması hedeflenmiştir.
Yüksek lisans ve doktora tez danışmanım olan, bugüne kadar bilgilerinden ve önerilerinden her zaman yararlandığım, İTÜ Elektrik-Elektronik Fakültesi öğretim üyelerinden değerli hocam Prof. Dr. Nesrin TARKAN’a teşekkür etmeyi bir borç bilirim.
Kitabın, ekonomik analiz içerikli tez çalışması yapan Mühendislik Lisans ve Lisansüstü öğrencilerine, işletmelerde çalışan mühendislere ve ilgili okuyuculara yararlı olmasını dilerim.
Selim AY
1 Şubat 2021
YTÜ, Davutpaşa
E-posta: selimay@yildiz.edu.tr