Mısır'dan Anadolu'ya Fetihler ve İslam'ın Yayılışı

UYGARLIK
Dönemsel oluşum demek değildir uygarlık
O, insan çabasından çıkan özgün bir yapıdır
Müşterek havuzda toplanan birikimleri
Kültürden kültüre doğru taşıyan kapıdır
Yazar

01.ÖNSÖZ
Bu; “Mısır’dan Anadolu’ya Fetihler ve İslam'ın Yayılışı” adıyla sunulan bir kitaptır.
Bu çalışmanın amacı, Arabistan Yarımadasında yerleşmesinin ardından Mısır’ın ve Kuzey Afrika’nın fethi ile Müslümanlar tarafından başlatılan süreç sonunda İslam dininin Afrika, Avrupa ve Asya gibi kıtalarda yayılışını anlatmaya çalışmaktır. Bu amacı gerçekleştirmek için kaynakçada belirtilen eserlerden yararlanılmış, sunuş ve sonuç dışında konu, içyapı olarak altı bölümden oluşturulmuştur. Çalışma; 1. Bölüm, 10. Kesim, 100. Ayrım olarak kodlanmış, kimi ayrımlarda konuyu daha rahat açıklayabilmek için kendi içinde büyük harfle kodlama yapılarak yapı düzenlemesinde bunun ötesine gidilmemiştir. Kitabın “Sunuş” bölümünde İçindekiler, Önsöz ve Kısaltmalara yer verilmiştir.
Birinci bölümde “İslam’ın Mısır ve Afrika’da Yayılışı” başlığı altında Mısır’ın Fethi, Mısır’ın Yönetsel ve İktisadi Yapısı, Mağrib Bölgesi, Kuzey Afrikanın Fethi, İslam’ın Batı Afrika’da Yayılışı, İslam’ın Orta Afrika’da Yayılışı, İslam’ın Doğu Afrika’da Yayılışı, Afrika’da İslamiyet-Genel Değerlendirme kesim başlıkları içinde ilgili birçok konu, çeşitli yönleri ile ele alınıp irdelenmiştir.
İkinci bölümde “Avrupa’da Yayılış-Endülüs İslam Uygarlığı” başlığı altında Genel Bakış dışında kesim olarak ele alınan konular; Endülüs’ün Fethi, Endülüs Emevileri, Diğer Dönemler, Endülüs’te Toplumsal Yapı, Endülüs’te Bilim ve Kültür, Endülüs İslam Uygarlığı-Genel Değerlendirme şeklinde sıralanmıştır.
Üçüncü bölümün başlığı “Avrupa’da Yayılış-Sicilya İslam Uygarlığı”dır. Bu bölümde Genel Bakış ile birlikte Sicilya’nın Fethi, Sicilya’da Müslüman Yönetim Dönemleri, Diğer Dönemler, Sicilya’da Bilim ve Kültür, Sicilya İslam Uygarlığı’nın Batı’ya Etkileri, Batı’dan Doğu’ya Hristiyan Yayılması kesimlerine yer verilmiştir.
Dördüncü bölüm, “İslam’ın Asya’da Yayılışı” şeklinde başlıklandırılmıştır. Bu bölümde yer alan kesimler; Genel Bakış, Mezopotamya, Mezopotamya’da İlk Fetihler, İran’ın Fethi, Türkistan’ın Fethi ve İslamlaşması, Türkistan’da Kurulan Türk Devletleri, Güney Asya’da İslam’ın Yayılışı, Güneydoğu Asya’da İslam’ın Yayılışı, Orta ve Doğu Asya’da İslamiyet’tir.
Beşinci bölümün başlığı “İslam’ın Asya’da Yayılışı-Selçuklular” dır. Bu bölümde Genel Bakış dışında; Selçuklular-Kuruluş ve Yıkılış, Irak, Kirman ve Suriye Selçukluları, Atabeylikler, Selçuklularda İktisadi ve Toplumsal Hayat, Selçuklularda Bilim, Din ve Sanat Hayatı, Selçuklularda Örgütlenme, Haçlı Seferleri ve Selçuklular kesim başlıkları yer almıştır.
Altıncı bölümün konu başlığı “İslam’ın Anadolu’da Yayılışı”dır. Bu bölümde Genel Bakış dışında; Anadolu’nun Fethi ve İlk Türk Devletleri, Anadolu Selçukluları, Anadolu Selçukluları-Siyasi Yapı, Sosyal Yapı, Mali ve İktisadi Yapı, Üretim ve Ticaret, Yönetsel Yapı ve Diğer Türk Devletleri kesim başlıkları bulunur.
Yedinci bölüm “Sonuç”tur. Bu bölümde özetleme yapılıp Sonsöz söylenmiş, Yararlanılan Kaynaklar, Yazarın Özgeçmişi ve Yazarın Yayımlanmış Kitapları kesimlerine yer verilmiştir.
Kitabın basım ve yayımını her zamanki gibi Arel kitabevi ve yayıncı Mustafa Bulut üstlenmiştir. Yazar, Mustafa Bulut ile birlikte sayfa ve kapak tasarımını gerçekleştiren Sanem Hande Bayramoğlu’na ve diğer emeği geçenlere “sağolsunlar” der, teşekkür eder.
Bu çalışmada gözden kaçan hatalar ve unutulan eksiklikler kuşkusuz ki çıkabilir. Yazar bunların sorumluluğunu üstlenirken, okuyucunun güzel şeyler öğrenmesi ve kitaptan keyif alması şeklindeki temennisini, yazdığı her kitaptaki en büyük dileği olarak burada da tekrar etmekten büyük mutluluk duyar.
Prof.Dr. Vasfi Haftacı
İzmit, 2024.

**************