Medeni Usul Hukukunda Hukuka Aykırı Deliller

Medeni Usul Hukukunda Hukuka Aykırı Deliller - Bora Kaya

“Medeni Usul Hukukunda Hukuka Aykırı Deliller” başlıklı bu eser, Bora KAYA’nın ceza yargılamasında bazı önemli çalışmalarda değerlendirilmiş “hukuka aykırı delil” konusunu, hukuk yargılaması açısından anlama, anlatma, konuyla ilgili sorulara cevap ve sorunlara çözüm bulma çabasıdır.

Bora’nın hayli cesur ve kanaatimce başarıyla sonuçlanan bu girişimi, söz konusu konuda medeni usul hukuku alanında hazırlanmış en kapsamlı çalışmaya vücut vermiştir. Çalışma son derece ayrıntılı beş geniş bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde, hukuka aykırı delil kavramına ilişkin temel bilgilere ve hukuka aykırı delilin unsurlarının açıklanmasına yer verilmiştir. “Hukuka Aykırı Delilerle İlgili Görüşler ve Bazı Ülkelerdeki Durum” başlığını taşıyan izleyen ikinci bölüm ise, hukuka aykırı delillerin kimi yabancı hukuk düzenlerindeki anlamına, dayanaklarına ve uygulamasına kapsamlı bir şekilde göz atma olanağı tanımakta ve bu anlamda özellikle medeni usul hukuku alanında çalışan teorisyenlere rehber niteliği taşımaktadır. Bunun yanı sıra, işaret edilen bölüm, hukuka aykırı delillerle ilgili öğretideki görüşleri anlamak açısından da son derece yol göstericidir. Üçüncü bölümde, hukuka aykırı delillere ilişkin olarak Türk hukukundaki görüşlere yer verilmiş ve hukuka aykırı delillerin çeşitli yargılama hukuku ilkeleri ile ilişkileri ortaya konmuştur.

Çalışmanın kanaatimce en heyecan verici bölümü ise, “Hukuka Aykırı Delilerin Kullanılması Yasağının Uygulaması”na ilişkin dördüncü bölümüdür. Bu bölümde, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 189. maddesinin ikinci fıkrasında yer alan “Hukuka aykırı olarak elde edilmiş olan deliller, mahkeme tarafından bir vakıanın ispatında dikkate alınamaz.” düzenlemesi irdelenmiş; burada öngörülen yasağın unsurları, kapsamı ve uygulama alanları açıklanmış; yargılamada hukuka aykırı delil kullanılmasının sonuçları ortaya konmuştur. Çalışmanın beşinci ve son bölümü, hukuka aykırı delillerin somut görünümleri ile ilgilidir. Bu bölümde, konu okuyucu nezdinde daha da somutlaştırılmıştır.

Belirtilmelidir ki, Bora’nın adeta bir doçentlik çalışması niteliğinde olan bu eserinde, konuya ilişkin olarak uygulamada yaşanan önemli sorunlara işaret etme ve ortaya çıkan sorulara özgün cevaplar verme çabası dikkat çekicidir.

Yazar bu yolda, son derece akıcı, anlaşılır bir dil kullanmış; gerek ulusal gerek yabancı birçok mahkeme kararını irdelemiş ve konuyu, gerçekten çok zengin bir kaynakça çerçevesinde değerlendirmiştir.

Bu çalışmanın gerçek danışmanı ve yol göstericisi olan, benim de rehberim, akademik babam Prof. Dr. Ejder YILMAZ’ın “Hukuki Menfaat” başlıklı doktora tezime yazdığı Önsöz’de ifade ettiği gibi, “Doktora tezleri, üzerinde çalışanların gece-gündüz demeden tüm mesailerini yoğun olarak harcadıkları ve tamamlanması yıllar alan eserlerdir. Tez yazan kişi, yıllarca, maddî ve manevî gücünü, varlığını ve tüm yaşamını tezine verir; teziyle özdeşleşir. İyi bir doktora tezinde harcanan çaba ve teze yoğunlaşma o kadar etkilidir ki, anlatım yerinde ise, o dönemde tüm yaşam ‘tez’e indirgenir.” İşte elinizdeki bu çalışma da böylesi zorlu, uzun, hatta çok uzun bir sürecin sonucudur. Sadece savunulması aşamasında sınırlı bir katkı sunma şansı elde ettiğim böylesi değerli bir çalışmaya takdim yazısı yazmaktan gurur duyuyorum. Yolumun kesişmesinden büyük bir kıvanç hissettiğim KAYA’nın, bir hukukçu olarak daha birçok başarıya imza atacağına, alana katkı sağlayacak çalışmalar yapmaya devam edeceğine inancım tamdır.

Sevgili Bora, seni bu çalışmadaki başarından dolayı bir kez daha tebrik ediyor ve bu kıymetli kitabını tüm hukukçulara tavsiye ediyorum.

Ankara, 2023

Doç. Dr. Emel HANAĞASI

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi

Medenî Usul ve İcra – İflâs Hukuku Anabilim Dalı Başkanı