^{Kilisenin Muhafızı}Başmelek Mikâil

Semavî orduların başkumandanı, ejderha avcısı, “Tanrı’nın seçilmiş halkı” Hıristiyanların hâmisi, şefaatçi, haberci, şifacı, ölümden sonra iyi ruhları göğe yükselten, su prensi, dağların, mağaraların ve vahşi tabiatın efendisi, en nihayetinde ve her zaman Kilise’nin yılmaz muhafızı... Bütün bu vasıf ve unvanlar, Hıristiyanlık tarihi boyunca Başmelek Aziz Mikâil’e yakıştırılan rol ve işlevlerin sadece bazılarına işaret etmektedir. Yeni Ahit’te ejderha/İblisle göklerdeki savaşı anlatılan Başmelek Mikâil’in etrafında Hıristiyanlığın daha ilk devrinde hususi bir kült teşekkül etmiş, zaman ve zemin, Mikâil’in öne çıkan vazifelerini mucizeler göstermekten şifacılığa, savaşçılıktan eskatolojik rollere varıncaya dek çeşitlendirmiştir. Hakkında pek çok efsane üretilen, ilahiler bestelenen, vaazlar kaleme alınan, mucizelerine dair menkıbeler yazılan, sanattan edebiyata, liturjiden sinemaya dinî ve gayri dinî birçok sahada yer bulan, kendisine sayısız mabet ithaf edilen, adına dernek, vakıf, lejyon, kardeşlik, cemaat ve tarikatlar kurulan, mafya kabul törenlerinde ismi ve resmiyle yemin edilen, Haçlı seferlerinden terör saldırılarına kadar yardımına başvurulan bu eşsiz melek-azizin kimliği hakkındaki spekülasyonlar da canlılığını korumaktadır: O, Âdem mi, İsa Mesih mi yoksa diğerlerinden üstün de olsa yalnızca bir melek midir? Elinizdeki uzun soluklu bu eser, Başmelek Mikâil’e ithaf edilen günümüze ulaşmış en eski kiliseden ilhamla hazırlanmıştır: Germia/Myriangeloi Başmelek Aziz Mikâil Kilisesi. Bu çalışmanın yazarının da memleketi olan Yörme (antik Germia/Myriangeloi), yazarın evinin hemen yanı başında kurulu mezkûr kilisesi ve hakkındaki eski efsaneleriyle onun merakını kamçılamış ve bu merak onu, Anadolu’daki diğer bazı kült sitelerinden başlayıp Yunanistan, İtalya, Fransa, İngiltere gibi Avrupa’daki en meşhur merkezleri tek tek ziyaretiyle neticelenen uzun bir yolculuğa çıkarmıştır. Bu yolculuğa eşlik edecek okuyucu, ilgi çekici daha birçok mevzunun yanı sıra kadim Anadolu’nun böyle bir kültü nasıl ve neden doğurduğunu; Anadolu’da doğan kültün Avrupa’daki merkezlerin seçimine, üretilen efsanelere ve Akdeniz’in Mısır gibi diğer köşelerinde Mikâil-ziraat ilişkisine nasıl tesir ettiğini; pek çok Bizans imparatorunun Mikâil’in adını alışını ve antik çağdan orta çağa ve günümüze dönüşen Mikâil geleneklerini fark edecek ve Başmeleğin, tarihleri boyunca Hıristiyanları hangi hasımlarından ya da “ejderhalardan” koruduğunu görecektir: Bunlar bazen rakip diğer bir Hıristiyan halk iken bazen heretikler / sapkınlar, bazen ise Osmanlılar ve diğer Müslümanlardır. Üstelik bu koruma sadece mazide olup bitmiş bir iş de değildir. 1. ve 2. Dünya Savaşları, Kıbrıs Barış Harekâtı ve hatta hâlen devam eden Rus-Ukrayna Savaşı, Mikâil’in faal olduğu zannedilen harpler arasında yer almaktadır. Bütün bunların dışında o, Yeni Çağ hareketlerinde de kendine hususi bir yer bularak popülerliğini korumaktadır.