Jacques Lacan: Feminist Bir Giriş

Lacan ve Freud’un psikanalitik görüşlerini bazen yan yana koyup, bazen üst üste yerleştirip, bazen de farklı mecralara akıtan Grosz, psikanalize dair feminist bir okumanın haritasını çıkarmaya çalışıyor. Bu harita üzerinde, psikanalizin feminizm için hem kapattığı ve kapatabileceği hem de açtığı ve açabileceği güzergâhları gösteriyor. Grosz’un ifadesiyle “feminizmi büyüsü altına alan” psikanaliz, feminist öznelliğin kuruluşu bakımından ufuk açıcı açıklamalar sunmuş olsa da esasen “fallosantrik”tir. Bu sebeple, Lacan’ın “ayna evresi” ve “egonun oluşumu” ile “baba-nın-adı” ve “sembolik düzene giriş”e dair analizleri de, feminist bir süzgeçten geçirilmeli, sunduğu çözümler kadar yarattığı problemler de dikkate alınmalıdır. Grosz, bu fikirden yola çıkarak, başta Kristeva ve Irigaray’ın Lacan okumalarında, feminizmi psikanalizin büyüsünden kurtarabilecek, hatta psikanalizi büyüleyebilecek bir feminist yaklaşımın izlerini sürüyor. Bu tersine büyünün gerçekleşebilmesi için, bizi cinsel farkın, “aynadaki öteki kadın”ın ufkuna davet ediyor.

Avustralya’da Sydney Üniversitesi’nde felsefe eğitimi alan Elizabeth Grosz, çeşitli üniversitelerde çalıştı. Halen Duke Üniversitesi, Kadın Araştırmaları ve Edebiyat bölümünde profesör olarak görev yapan Grosz, karşılaştırmalı edebiyat, beden politikaları, toplumsal cinsiyet, felsefe, kültürel çalışmalar alanlarıyla ilgileniyor. Özellikle materyalist feminizm, fark felsefesi, insan sonrası yaklaşımlar üzerine araştırmalar yürütüyor. Önemli kitapları arasında Volatile Bodies (Uçucu Bedenler, Bedensel Bir Feminizme Doğru, çev. Kevser Güler, Notabene Yayınları, 2020); Space, Time and Perversion: Essays on the Politics of Bodies; Becoming Undone: Darwinian Reflections on Life, Politics and Art; The Nick of Time; Chaos, Territory, Art: Deleuze and the Framing of the Earth; The Incorporeal: Ontology, Ethics, and the Lİmits of Materialism sayılabilir.