İş Yargılamasında İspat ve Deliller

İspat hukuku, bünyesinde hem maddi hukuk hem de medeni usul hukukundan unsurlar barındırıyor olması sebebiyle karma bir alan olma özelliğini taşımaktadır. Maddi hukukta yeri geldiği zaman hukuki ilişkinin güçsüz tarafı, güçlü olan tarafa karşı korunabilmektedir. Buna karşılık medeni usul hukukunda ise anayasal bir ilke olan adil yargılanma hakkını oluşturan ilkelerden hakkaniyete uygun yargılamanın ayrılmaz bir parçası olarak silahların eşitliği ilkesine uygun davranma zorunluluğu bulunmaktadır. Her iki hukuk dalındaki bu temel farklılık, hukuk kurallarının konulması ve yorumlanmasında zaman zaman bazı tereddütlere yol açmaktadır. Bu tereddütlerin en çok görüldüğü alanlardan biri de iş yargılamasıdır.

İş hukukunda, işçinin korunması ve işçi lehine yorum gibi alanın varoluşu ile ilişkili bazı temel ilkeler mevcuttur. Bu ilkelerin varlığı, bir uyuşmazlık çıktığında yapılacak olan yargılamada da zaman zaman kendisini göstermekte ve bunun sonucu olarak yargılamada silahların eşitliği ilkesi zedelenmektedir. Bu çerçevede ispat yükü ve ispat hakkı gibi genel kavramların iş uyuşmazlıklarının çözülmesi bağlamında değerlendirilmesi; çözülmesi istenilen uyuşmazlıkla ilgili olarak ispatın nasıl yapılacağı ve hangi delillerin kullanılabileceği gibi çok önemli bazı soruların cevaplandırılması büyük önem kazanmaktadır. Nitekim iş yargılaması uygulamasında zaman içerisinde ortaya çıkmış olan mahkeme içtihatlarında da belki maddi hukuk kadar usul hukuku problemi ile karşılaşıldığı görülmektedir.

Meslektaşım ve mesai arkadaşım Arş. Gör. Nurten Kemer, “İş Yargılamasında İspat ve Deliller” gibi çok önemli bir konuda tez yazmayı kabul ederek büyük bir görev üstlenmiş ve bu görevi konunun hakkettiği bir emek ve özen ile yerine getirmiştir. Sayın Kemer çalışmasında, öncelikle iş hukukunun karakteristik özelliklerini ortaya koymuş, arkasından ispatın şeklini ve ispatın konusunu oluşturan delilleri iş yargılamasında taşıyabilecekleri özellikleri göz önüne alarak incelemiş; nihayet uygulamada karşılaşılan ve tespit edebildiğimiz her bir iş uyuşmazlığının türü ile bunları oluşturan temel vakıalar özelinde ispatın nasıl yapılması gerektiğini ve uyuşmazlık bakımından özellik taşıyan delilleri ayrı ayrı incelemiştir.