İş Sözleşmesinin Feshinde Son Çare (Ultima Ratio) İlkesi

Dr. Öğr. Üyesi Ş. Esra BASKAN

İş sözleşmesinin feshinde son çare ilkesi, işverenin fesihle ulaşmak istediği amacı gerçekleştirmeye elverişli ve iş ilişkisinin devamını mümkün kılan, bu bağlamda işçiye daha az zarar veren, çalışma koşullarının değiştirilmesi, fazla çalışmaların kaldırılması, ücretsiz izin, kısa çalışma gibi alternatif önlemlerin varlığı halinde feshe başvurulamayacağı anlamına gelir. Bir diğer ifadeyle son çare ilkesine göre, işverenin işletmesinin yararını gözeterek ulaşmak istediği amacı gerçekleştirmesinde fesih başvurulacak en son araçtır. Son çare ilkesi istihdamın ve işçinin korunması için kabul edilen temel ilkelerden biridir. Özellikle iş güvencesi sisteminin kabul edilerek işverenin fesih hakkını sınırlayan hükümlerin yasalara dâhil edilmesi, söz konusu hakkın kullanılmasında son çare ilkesinin uygulanmasını çoğu kez zorunlu kılar. Bu çalışmada son çare ilkesi kavramı açıklanmış, söz konusu ilkenin iş hukukundaki uygulama alanları, işlevleri, hukuki dayanakları incelenmiş ve ölçülülük ilkesiyle ilişkisine yer verilmiştir. Ayrıca son çare ilkesinin uygulama alanı fesih türleri ve nedenlerine göre değerlendirilerek, söz konusu ilkenin uygulama koşulları ve usulleri incelenmiş, son çare ilkesi kapsamında başvurulabilecek alternatif önlemler açıklanmıştır. Çalışmada ayrıca son çare ilkesine aykırılığın hukuki sonuçları ele alınmıştır.