İMTİYAZ HMGS Avukatlık Hukuku, Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi, Türk Hukuk Tarihi Ders Notu

İÇİNDEKİLER
AVUKATLIK HUKUKU
BİRİNCİ BÖLÜM
AVUKATLIK KAVRAMI – AVUKATLIK MESLEĞİNE KABUL..............................1
I. AVUKATLIK KAVRAMI.......................................................1
A.Tanımı ..................................................................................................1
II. AVUKATLIK MESLEĞİNE KABUL.................................................................3

İKİNCİ BÖLÜM
AVUKATIN HAK ve YÜKÜMLÜLÜKLERİ................................9
I. AVUKATIN HAKLARI ...................................................................9
A. AVUKATLIK UNVANINI KULLANMA ve AVUKATLIK YETKİLERİNİ KULLANMA HAKKI.......9
B. KENDİSİNE GETİRİLEN İŞİ REDDETME HAKKI.................................................9
C. VEKİLLİKTEN ÇEKİLME HAKKI............................................................................9
D. İŞLERİNİ STAJYER VEYA SEKRETERLE TAKİP HAKKI......................................10
E. DOSYA İNCELEME VE BİLGİ BELGE TEMİN ETME HAKKI.........................10
F. ÖRNEK ÇIKARABİLME VE TEBLİGAT YAPABİLME HAKKI.....................11
G. TEVKİL YETKİSİ ve YETKİ BELGESİ VERME HAKKI....................................11
H. AVUKATLAR HAKKINDA SORUŞTURMA; ÜZERİNİN, BÜROSUNUN VEYA
KONUTUNUN ARANMASI ........................................................................................12
I. ÜCRET HAKKI..................................................................12
J. ÜCRETİ VE YAPTIĞI GİDERLERİ İÇİN HAPİS HAKKI .................................12
K. DİĞER HAKLAR...................................................................12
II. AVUKATIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ...............................................................13
A. BÜRO EDİNME YÜKÜMLÜLÜĞÜ.....................................................................13
B. BAROYA LEVHASINA YAZILMA ve MENSUP OLDUĞU BAROYA KARŞI YÜKÜMLÜLÜKLERİ……...14
C. STAJYER ve ÇALIŞANLARINA KARŞI YÜKÜMLÜLÜKLERİ...............16
D. ÇEKİŞMELİ HAKLARI ELDE ETME YASAĞI........................................17
E. MENFAATİ ZIT TARAFLARA HUKUKİ MÜTALAA VEREMEMESİ........................17
F. REKLAM YASAĞI..........................................................................17
G. CÜBBE GİYME ZORUNLULUĞU..............................................................17
H. ÖZEN YÜKÜMLÜLÜĞÜ.......................................................................................18
I. SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ.......................................................................18
J. İŞİN REDDEDİLDİĞİNİ BİLDİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜ...........................................18
K. İŞİN REDDİ YÜKÜMLÜLÜĞÜ (Av. K. Md. 38)...........................................................19
L. DOSYA TUTMAK ve DOSYA SAKLAMAK.....................................................................19

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
AVUKATLIK SÖZLEŞMESİ.................................................................................20
I. TANIMI, NİTELİĞİ VE KURULMASI....................................................................20
II. AVUKATLIK ÜCRETİ................................................................................................................21

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
BAROLAR ve TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ...................................................................................23

BEŞİNCİ BÖLÜM
AVUKATIN SORUMLULUĞU................................................................................32
I. DİSİPLİN SORUMLULUĞU........................................................................32

HUKUK FELSEFESİ VE SOSYOLOJİSİ
BİRİNCİ BÖLÜM
HUKUK FELSEFESİ VE HUKUK SOSYOLOJİSİNİN TEMELLERİ.............................42
I. NORMATİF DİSİPLİNLER ARASINDA HUKUKUN YERİ VE ÖNEMİ......................42
II. HUKUK FELSEFESİ VE SOSYOLOJİSİNİN DOGMATİK (FORMALİST) HUKUK
TEORİSİNDEN FARKI........................................................................................44
III. HUKUK FELSEFESİ İLE HUKUK SOSYOLOJİSİNİN BİRBİRİNDEN FARKI................46

İKINCI BÖLÜM
HUKUK FELSEFESİ ........................................................................49
I. HUKUK FELSEFESİNİN ÖNEMİ VE İŞLEVİ ...................................................49
II. HUKUK FELSEFESİNDE EKOLLER VE YAKLAŞIMLAR....................................54
III. TARİH BOYUNCA DOĞAL HUKUK YAKLAŞIMLARI: .....................................63
IV. 19. YÜZYIL’DA HUKUKÎ POZİTİVİZM VE REALİZMİN DOĞUŞU..................78
V. 20. YÜZYIL’DA HUKUKİ POZİTİVİZM VE DOĞAL HUKUKÇULUK..................90
VI. HUKUK FELSEFESİNİN GÜNCEL DURUMU.............................................99

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
HUKUK SOSYOLOJİSİ ..................................................104
I. HUKUK SOSYOLOJİSİNE GİRİŞ NİTELİĞİNDE ÖN NOTLAR.............................105
II. Sosyolojik Terminolojinin ve Metodolojinin Hukuk Sosyolojisindeki İzdüşümleri........112
III. HUKUK SOSYOLOJİSİNİN TARİHSEL SEYRİ.....................................................128
Hukuk Sosyolojisinin Ayrı Bir Disiplin Olmasında İki Öncü İsim: Ehrlich ve Gurvitch..............130
Çağdaş Hukuk Sosyolojisine Katkı Sağlayan Yakın Dönem Düşünürleri.........................................131
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-1
(Stoacılar Hariç Eski Yunan Dönemi).................133
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-2
(Yunan Stoacılar Dahil Roma, İslam Filozofları Dahil Teolojik Ortaçağ Dönemi ve Çıkış)..........134
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-3
(Toplum Sözleşmesi Kuramları).....................................................................................................................135
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-4
(Toplum Sözleşmesi Kuramcısı Olmayan 18. ve Bazı 19.Yüzyıl Filozofları).....................................136
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-5
(19. ve 20. Yüzyıl’daki İlk Pozitivist ve Sosyolojik Yaklaşımlar ve Sosyalist Teoriler).....................137
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-6
(Tarihçi Hukuk ve Hukuki Realizm)...............................................................................................................138
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-7
(Son Pozitivist ve Doğal Hukukçu Düşünürler)........................................................................................139
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-8
(Çağdaş Toplum Sözleşmesi Kuramcıları ve Saf Doğal Hukukçu Düşünürler)..............................140
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-9
(Eleştirel Hukuk Teorisi).....................................................................................................................................141
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-10
(Sosyoloji, Sosyolojik -Yaklaşımlı- Hukuk Felsefesi ve Hukuk Sosyolojisi).......................................142
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-11
(20.Yüzyıl’dan Günümüze Sosyoloji ve Hukuk Sosyolojisi’ne Katkı Sağlayan Kuramlar)...........143
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-12 ..............................................144

TÜRK HUKUK TARİHİ
İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK DEVLETLERİ HUKUK SİSTEMİ.........................147
İslamiyet Öncesi Türk Devletleri................................................................147
İslamiyet Öncesi Türk Hukukunun Kaynakları........................................................................147
İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK DEVLETLERİNDE KÜLTÜR VE MEDENİYET...................148
İSLAMİYETTEN SONRA TÜRK HUKUK SİSTEMİ.............................................151
İSLAM ÖZEL HUKUKU......................................................................159
İSLAM MİRAS HUKUKU..........................................................................................162
A) ŞER’İ MİRAS HUKUKU........................................................................162
B) İSLAM HUKUKUNDA BORÇLAR VE BAĞIT.....................................................166
C) İSLAM HUKUKUNDA MÜLKİYET.................................................................166
TANZİMAT DÖNEMİNE KADAR OSMANLI KAMU HUKUKU................................167
Abbasi Devleti (750 - 1258).........................................................................................................167
Büyük Selçuklu Devleti (1040-1157)...........................................................................................167
Anadolu Selçuklu Devleti (1077-1308)......................................................................................169
Anadolu Beylikleri Dönemi........................................................................................................169
OSMANLI DEVLETİ’NİN DOĞUŞU VE YÜKSELMESİ..................................................... 170
TANZİMAT SONRASI OSMANLI HUKUK SİSTEMİ..................................................... 177
III. Ahmet (Lale Devri) Dönemi Islahatları.............................................................................178

1. AVUKATLIK MESLEĞİNE KABUL.................................................................3

İKİNCİ BÖLÜM
AVUKATIN HAK ve YÜKÜMLÜLÜKLERİ................................9
I. AVUKATIN HAKLARI ...................................................................9
A. AVUKATLIK UNVANINI KULLANMA ve AVUKATLIK YETKİLERİNİ KULLANMA HAKKI.......9
B. KENDİSİNE GETİRİLEN İŞİ REDDETME HAKKI.................................................9
C. VEKİLLİKTEN ÇEKİLME HAKKI............................................................................9
D. İŞLERİNİ STAJYER VEYA SEKRETERLE TAKİP HAKKI......................................10
E. DOSYA İNCELEME VE BİLGİ BELGE TEMİN ETME HAKKI.........................10
F. ÖRNEK ÇIKARABİLME VE TEBLİGAT YAPABİLME HAKKI.....................11
G. TEVKİL YETKİSİ ve YETKİ BELGESİ VERME HAKKI....................................11
H. AVUKATLAR HAKKINDA SORUŞTURMA; ÜZERİNİN, BÜROSUNUN VEYA
KONUTUNUN ARANMASI ........................................................................................12
I. ÜCRET HAKKI..................................................................12
J. ÜCRETİ VE YAPTIĞI GİDERLERİ İÇİN HAPİS HAKKI .................................12
K. DİĞER HAKLAR...................................................................12
II. AVUKATIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ...............................................................13
A. BÜRO EDİNME YÜKÜMLÜLÜĞÜ.....................................................................13
B. BAROYA LEVHASINA YAZILMA ve MENSUP OLDUĞU BAROYA KARŞI YÜKÜMLÜLÜKLERİ……...14
C. STAJYER ve ÇALIŞANLARINA KARŞI YÜKÜMLÜLÜKLERİ...............16
D. ÇEKİŞMELİ HAKLARI ELDE ETME YASAĞI........................................17
E. MENFAATİ ZIT TARAFLARA HUKUKİ MÜTALAA VEREMEMESİ........................17
F. REKLAM YASAĞI..........................................................................17
G. CÜBBE GİYME ZORUNLULUĞU..............................................................17
H. ÖZEN YÜKÜMLÜLÜĞÜ.......................................................................................18
I. SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ.......................................................................18
J. İŞİN REDDEDİLDİĞİNİ BİLDİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜ...........................................18
K. İŞİN REDDİ YÜKÜMLÜLÜĞÜ (Av. K. Md. 38)...........................................................19
L. DOSYA TUTMAK ve DOSYA SAKLAMAK.....................................................................19

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
AVUKATLIK SÖZLEŞMESİ.................................................................................20
I. TANIMI, NİTELİĞİ VE KURULMASI....................................................................20
II. AVUKATLIK ÜCRETİ................................................................................................................21

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
BAROLAR ve TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ...................................................................................23

BEŞİNCİ BÖLÜM
AVUKATIN SORUMLULUĞU................................................................................32
I. DİSİPLİN SORUMLULUĞU........................................................................32

HUKUK FELSEFESİ VE SOSYOLOJİSİ
BİRİNCİ BÖLÜM
HUKUK FELSEFESİ VE HUKUK SOSYOLOJİSİNİN TEMELLERİ.............................42
I. NORMATİF DİSİPLİNLER ARASINDA HUKUKUN YERİ VE ÖNEMİ......................42
II. HUKUK FELSEFESİ VE SOSYOLOJİSİNİN DOGMATİK (FORMALİST) HUKUK
TEORİSİNDEN FARKI........................................................................................44
III. HUKUK FELSEFESİ İLE HUKUK SOSYOLOJİSİNİN BİRBİRİNDEN FARKI................46

İKINCI BÖLÜM
HUKUK FELSEFESİ ........................................................................49
I. HUKUK FELSEFESİNİN ÖNEMİ VE İŞLEVİ ...................................................49
II. HUKUK FELSEFESİNDE EKOLLER VE YAKLAŞIMLAR....................................54
III. TARİH BOYUNCA DOĞAL HUKUK YAKLAŞIMLARI: .....................................63
IV. 19. YÜZYIL’DA HUKUKÎ POZİTİVİZM VE REALİZMİN DOĞUŞU..................78
V. 20. YÜZYIL’DA HUKUKİ POZİTİVİZM VE DOĞAL HUKUKÇULUK..................90
VI. HUKUK FELSEFESİNİN GÜNCEL DURUMU.............................................99

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
HUKUK SOSYOLOJİSİ ..................................................104
I. HUKUK SOSYOLOJİSİNE GİRİŞ NİTELİĞİNDE ÖN NOTLAR.............................105
II. Sosyolojik Terminolojinin ve Metodolojinin Hukuk Sosyolojisindeki İzdüşümleri........112
III. HUKUK SOSYOLOJİSİNİN TARİHSEL SEYRİ.....................................................128
Hukuk Sosyolojisinin Ayrı Bir Disiplin Olmasında İki Öncü İsim: Ehrlich ve Gurvitch..............130
Çağdaş Hukuk Sosyolojisine Katkı Sağlayan Yakın Dönem Düşünürleri.........................................131
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-1
(Stoacılar Hariç Eski Yunan Dönemi).................133
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-2
(Yunan Stoacılar Dahil Roma, İslam Filozofları Dahil Teolojik Ortaçağ Dönemi ve Çıkış)..........134
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-3
(Toplum Sözleşmesi Kuramları).....................................................................................................................135
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-4
(Toplum Sözleşmesi Kuramcısı Olmayan 18. ve Bazı 19.Yüzyıl Filozofları).....................................136
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-5
(19. ve 20. Yüzyıl’daki İlk Pozitivist ve Sosyolojik Yaklaşımlar ve Sosyalist Teoriler).....................137
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-6
(Tarihçi Hukuk ve Hukuki Realizm)...............................................................................................................138
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-7
(Son Pozitivist ve Doğal Hukukçu Düşünürler)........................................................................................139
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-8
(Çağdaş Toplum Sözleşmesi Kuramcıları ve Saf Doğal Hukukçu Düşünürler)..............................140
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-9
(Eleştirel Hukuk Teorisi).....................................................................................................................................141
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-10
(Sosyoloji, Sosyolojik -Yaklaşımlı- Hukuk Felsefesi ve Hukuk Sosyolojisi).......................................142
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-11
(20.Yüzyıl’dan Günümüze Sosyoloji ve Hukuk Sosyolojisi’ne Katkı Sağlayan Kuramlar)...........143
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-12 ..............................................144

TÜRK HUKUK TARİHİ
İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK DEVLETLERİ HUKUK SİSTEMİ.........................147
İslamiyet Öncesi Türk Devletleri................................................................147
İslamiyet Öncesi Türk Hukukunun Kaynakları........................................................................147
İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK DEVLETLERİNDE KÜLTÜR VE MEDENİYET...................148
İSLAMİYETTEN SONRA TÜRK HUKUK SİSTEMİ.............................................151
İSLAM ÖZEL HUKUKU......................................................................159
İSLAM MİRAS HUKUKU..........................................................................................162
A) ŞER’İ MİRAS HUKUKU........................................................................162
B) İSLAM HUKUKUNDA BORÇLAR VE BAĞIT.....................................................166
C) İSLAM HUKUKUNDA MÜLKİYET.................................................................166
TANZİMAT DÖNEMİNE KADAR OSMANLI KAMU HUKUKU................................167
Abbasi Devleti (750 - 1258).........................................................................................................167
Büyük Selçuklu Devleti (1040-1157)...........................................................................................167
Anadolu Selçuklu Devleti (1077-1308)......................................................................................169
Anadolu Beylikleri Dönemi........................................................................................................169
OSMANLI DEVLETİ’NİN DOĞUŞU VE YÜKSELMESİ..................................................... 170
TANZİMAT SONRASI OSMANLI HUKUK SİSTEMİ..................................................... 177
III. Ahmet (Lale Devri) Dönemi Islahatları.............................................................................178
II. Mahmut Dönemi Islahatları..........................................................................................178
Tanzimat Fermanı (1839) (Gülhanei Hattı Hümayun)........................................................179
Islahat Fermanı 1856 (İmtiyazlar Fermanı)...................................................................................179
Tanzimat Döneminde Osmanlı Hukuku........................................................................................180

******************