Haczedilmezlik Kavramı ve Özel Kanunlarda Düzenlenen Haczedilmezlik Halleri

İcra hukukunda borcunu ifa etmeyen borçlu, alacaklının talebi üzerine ancak devletin cebri icra organları aracılığıyla ifaya zorlanabilir. Bu çerçevede yapılan icra takibinin konusu bir para alacağı ise borçlunun alacağı karşılayacak ölçüde mal varlığı değerlerine yönelik olarak haciz işlemi yapılır. Kişilerin temel hak ve hürriyetlerine doğrudan müdahalenin söz konusu olduğu icra hukukunun belki de en önemli aşaması haciz aşamasıdır. Kanun koyucunun, bu aşamada borçlu ve ilgili diğer kişilerin haciz işlemlerinden olabildiğince az etkilenmelerini sağlamak amacıyla borçlunun mallarının tamamının haczedilmesine izin vermemiştir. Bu anlamda borçlu ve ailesinin insan onuruna uygun olarak yaşamını sürdürebilmesi, kişi hak ve hürriyetlerinin korunması, kamu hizmetlerinin devamlılığının sağlanması gibi gerekçelerle borçlunun bazı mal varlığı değerleri için haczedilmezlik hälleri öngörülmüştür. Bu hükümler, genel kanun olan İcra ve İflas Kanunu'nda ve çeşitli özel kanunlarda düzenlenmiştir. Kitabın başlığından da anlaşılacağı üzere, bu çalışmada haczedilmezlik kavramı ve asıl olarak özel kanunlarda düzenlenen haczedilmezlik hälleri ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. İcra ve İflas Kanunu'ndaki haczedilmezlik hålleri ise ilgili yerlerde kısaca ele alınmıştır. Özel kanunlarda düzenlenen hükümlerin bir kısmında ilgili mal varlığı değeri tamamen, bir kısmında ise sınırlı veya şarta bağlı bir şekilde haczin dışında tutulmuştur. Bu kanunlarda düzenlenen haczedilmezlik hålleri çok fazla olduğundan bunlar ayrı bir bölümde kendi içerisinde sınıflandırılarak ele alınmıştır. Son bölümde ise bu hükümlerin uygulanması ve ihlaline ilişkin hususlar daha çok genel hükümler çerçevesinde incelenerek çalışma tamamlanmıştır.

-*************-