COVID-19’dan Korunmanın 100 Pratik Yolu

COVID-19’un 2020 yılının başından itibaren ülkemizin gündemine girmesi ve gündemi en çok meşgul eden konulardan biri olması, bütün dünyada olduğu gibi ülkemizde de bu hastalıktan korunma yollarını ve alınması gereken tedbirleri ön plana getirmiştir. SARS-Coronavirus 2 (SARS CoV-2) pandemisinden korunma ve bulaş yolları konusunda görsel medya ve yazılı basında pek çok bilgi paylaşımı yapılmıştır ve yapılmaktadır. Bu paylaşımlardan bilimsel verilere dayanan, konunun uzmanı tarafından dile getirilen yaklaşımlar ve yorumlar toplumun aydınlatılmasına ve bilinçlenmesine oldukça önemli katkılar sağlamıştır ve sağlamaktadır. Ancak COVID-19’dan korunmada alınması gereken tedbirler ve önlemlerle ilgili mevcut bilgi kirliliği ve bilimsel olmayan açıklamalar da unutulmamalıdır. Bu tarz yaklaşımlar toplum üzerinde olumsuz önemli etki bırakabilmekte ve yanlış yönlendirilmelere sebep olmaktadır. COVID-19’dan korunmada en önemli dört kural sosyal mesafenin korunması, maske kullanımı, hijyen kurallarına uyulması ve aşı olmaktır. Bu dört ana başlığın güçlü bir savunma kalkanı olduğu unutulmamalıdır. Bu dört kurala toplum olarak uymamız hepimizin birer vatandaşlık görevidir. Ayrıca kendimizi, ailemizi, yakınlarımızı ve sosyal ilişkide bulunduğumuz çevremizdeki kişileri de COVID-19’dan korumada yegane temel unsurdur. Ancak toplumun her kesiminin belirtilen bu korunma önlemlerine yeterince uymaması ve duyarsız kalması dünyada olduğu gibi ülkemizde de hastalığın sayısının artmasına neden olmuştur ve olmaktadır. Bazen gösterilen ufak bir dalgınlık ya da boşluk hastalığa yakalanmada veya hastalığı bulaştırmada önemli rol oynamaktadır. Korunma önlemlerine uzun süre uyma gayreti içinde bulunmak ve bu sürenin, maalesef ne zaman biteceği konusunda da belirlenmiş bir süre olmaması kişilerde psikolojik bazı faktörleri de bir araya getirerek korunmada zafiyetlerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Diğer viral enfeksiyonlarda olduğu gibi COVID-19 etkeni SARS CoV-2’den korunmada da en önemli faktör aşı olma gerçeğidir. Aşı sayesinde rahat bir nefes alarak sosyal hayata yeniden dönüleceği unutulmamalıdır. Günümüzde bir zamanlar çağın kabusu haline gelen önemli viral enfeksiyonlar bugün aşı sayesinde artık yok edilmiş, ya da kontrol altına alınmıştır. Aşının yaygın ve planlanan şekilde uygulanması ile COVID-19’dan korunmamız diğer viral etkenlerde de olduğu gibi kaçınılmazdır. Mücadelede maske kullanımının, sosyal mesafe ve hijyen kurallarına dikkat etmeninde bu dönemde bizi COVID-19’dan koruyacak diğer üç önemli faktör olduğu unutulmamalıdır. Kitabın başlangıç bölümü olan A bölümünde COVID-19 etkeni SARS CoV-2 ile ilgili bilimsel temel bilgiler yer almaktadır. Kitabın A bölümünde konular özet ve sade bir anlatımla ele alınmıştır. Kitabın B bölümünde ise COVID-19’dan korunmak için öngörülen bilgilerin paylaşılması hedeflenmiştir. B bölümünde yer alan korunma yollarının bazen birbirleri ile örtüştüğü hatta çeliştiği düşünülebilinir. Ancak korunmak amacıyla alınacak tedbirler ayrı yönleri ile farklı senaryolar oluşturularak vurgulanmış ve bu tedbirler farklı örneklerle pekiştirilmiştir. COVID-19’dan korunmanın 100 pratik yolu kitabında konu ağırlığı korunma yolları, tedbirler, önlemler ve öneriler konusunda odaklaşmıştır. Bu kitapta, COVID-19’dan korunmak için maske kullanımı, sosyal mesafenin korunması, hijyen kurallarına uyma ve aşı olma başlığı altında toplanan dört önemli korunma tedbirlerine ilave, bazen toplumun her kesiminin bildiği ya da hiç akla gelmeyen, görmezden gelinen ve/veya önemsenmeyen konular dile getirilmiştir. COVID-19’dan korunma yolları detaylandırılarak, toplumun dikkati çekilmek istenmiş ve toplumun bilinçlendirilmesi de amaçlanmıştır. Tabii ki, bu 100 pratik korunma yolu başlıklarına çok daha fazla ilave başlıklar eklenerek korunma yollarının sayısının arttırılması da mümkündür. Ancak Mayıs 2022 tarihi itibari ile vakalarda ciddi azalmaya bağlı olarak COVID 19’a yönelik önlemler ve tedbirler gevşetilmiştir. Mümkün olduğu kadar korunmada rol oynayan önlemlere her bireyin kendi olanakları doğrultusunda kişisel olarak sahip çıkması, şahsını ve çevresini koruması COVID-19 vakalarının ciddi bir oranda azaldığı günümüzde uyulması gereken en önemli seçenektir. Önlemler ve tedbirlerle korunmaya çalıştığımız SARS CoV-2’den, havaların ısınmasının ve açık ortamda vakit geçirilen sürenin artmasının COVID-19 vakalarının azalmasına katkı sağladığı da bilinen bir gerçektir. SARS CoV-2’ye karşı korunma tedbirleri, bundan böyle bireyin yaşı, çalışttığı mesleğin özelliği, kronik hastalığa sahip olup olmaması ve bağışıklık durumu gibi pek çok faktör ele alınarak bireysel düzeyde sağlanmalıdır. Bugün itibari ile artık, toplumdaki vakaların düşmesine bağlı olarak korunmada rol oynayan önlemlere her bireyin göstereceği şahsi hassasiyet ve bilinç ön plana geçmektedir. Özellikle önümüzdeki dönem sonbahar ve kış aylarında havaların soğumasıyla birlikte tekrar COVID-19 vakalarında artış görülmemesi, kolay bulaşan ve ağır klinik tablo oluşturan yeni varyantların ve/veya alt varyantların ortaya çıkmaması en büyük dileğimdir. COVID-19’dan korunmanın 100 pratik yolu kitabının gerçekleştirilmesinde, beni destekleyen ve teşvik eden Dr. Öğr. Üyesi Mustafa ÖNEL’e içtenlikle teşekkür ederim. Bu kitabın, COVID-19’dan korunmada topluma faydalı olmasını ve katkı sağlamasını diliyorum. Saygılarımla Prof. Dr. Ali AĞAÇFİDAN İstanbul, 2022