Adım Adım Tasarım Yöntemleri

YEM Yayın’ın yayımlanması bir süredir merakla beklenen, mimarlık, iç mimarlık ve peyzaj mimarlığı öğrencileri için temel başvuru kaynağı olma niteliği taşıyan “Adım Adım” dizisi yayınlandı.

Tasarım Fikirleri - Tasarım Yöntemleri - Taşıyıcı Sistemler - Yapı Malzemeleri adlı, anlatım bütünlüğü açısından birlikte okunması önerilen ve içerik açısından birbirini tamamlayan dört kitaptan oluşan dizinin amacı, mimarlık disiplinindeki farklı faaliyet ve uzmanlık alanlarında yaşanan süreçleri adım adım takip ederek, bu süreçlerde karşılaşılan temel sorunları, süreçlere etik eden faktörleri ve çözüme ilişkin geliştirilen belli başlı yaklaşım ve ilkeleri, anlaşılması kolay açıklamalar ve ufuk açıcı önerilerle ayrıntılı bir şekilde ortaya koymaktır.

Dizinin ilk kitabı “Tasarım Fikirleri”, mimari tasarım sürecinin başlangıç aşamasına odaklanarak, tasarımcıların bir tasarım problemini çözmeye yönelik fikirler üretmesine yardımcı olacak öneriler ve ipuçları sunmaktaydı. “Tasarım Yöntemleri” adını taşıyan bu ikinci kitapta ise, “Tasarım Fikirleri”nin sonuçları temel alınmış ve tasarımcıların bir tasarım problemini çözerken yararlanabilecekleri bir dizi tasarım yöntemi ayrıntılı olarak incelenmiştir. Geometri ve doğal çevre, müzik ve matematik, bilinçaltı ve rasyonalist kaynaklar ile yaratım süreçlerinden hareketle geliştirilmiş bu yaklaşımlar çoğu kez tanınmış yapılardan örneklerle açıklanmış, mimarların belli çözümlere nasıl ulaştıklarını göstermek amacıyla yapıların mimari çizimlerinden yararlanılmıştır. Belli bir tasarım yöntemini empoze etme amacı taşımayan kitapta, mimarlığın ve mimari tasarımın metodolojisine ilişkin genel bir fikir edindirme çabası öne çıkmaktadır.

Kitabı yayıma hazırlayan Bert Bielefeld’in kitaba ilişkin görüşleri şöyle:

Bu kitap, tasarım sürecini harekete geçiren esin kaynakları ve uyarıcıların anlatıldığı ‘Adım Adım Tasarım Fikirleri’nin sonuçlarını temel almakta ve esas olarak sezgilere dayalı değil, belli kurallara bağlı olan bazı tasarım yöntemleri sunmaktadır. Yazarların amacı, okuyucuya çeşitli yöntemler sunmak ve onları, bildikleri kavramları ve tanıdıkları mimarları daha ayrıntılı olarak incelemeye teşvik etmektir. Kitapta, geometri ve doğal çevre, müzik ve matematik, bilinçaltı ve rasyonalist kaynaklar ile yaratım süreçlerinden hareketle geliştirilmiş bazı yaklaşımlar anlatılmaktadır. Bu yöntemleri açıklamak için, tanınmış yapılardan örnekler verilmiştir: Bu yapıların planları ve kesitleri, mimarların belli çözümleri nasıl elde ettiklerini göstermek amacıyla analiz edilmiştir. Büyük ölçüde mimarlık tarihinden örnekler üzerine kurulu didaktik bir konsepti olduğundan (bu bakımdan ‘Adım Adım’ dizisinin diğer kitaplarından ayrılmaktadır) kitapta, metnin akışını bozmamak için dizinin tipik biçimsel özellikleri kullanılmamıştır.

Mimarlık çalışmalarının yapısına uyarlanmış olan ‘Adım Adım Tasarım Yöntemleri’, öncelikle, tasarım yöntemleri hakkında daha fazla bilgi edinmek isteyen son sınıf ve yüksek lisans mimarlık öğrencilerini hedeflemektedir. Kitap, belli bir tasarım yöntemini empoze etme amacı taşımamakta; bunun yerine, belli gereksinimlere dayanan tasarım problemlerini çözmek için kullanılabilecek bir dizi pratik tasarım aracı sunmayı hedeflemektedir.”

Oliver Schürer ve Dörte Kuhlmann ile birlikte kitabı kaleme alan yazar Kari Jormakka ise şunları söylüyor:

“...Bu kitap, mimarlıkta tasarım yapmanın çeşitli yöntemlerini, her birinin güçlü ve zayıf yönlerini saptamak üzere örneklerle incelemektedir. Bunların çoğu yakın tarihte geliştirilmiş, bazıları ise yüzyıllar boyunca mimarların alet çantasının bir parçası olmuştur. Birçok kuramcı, dünya üzerindeki bütün yapılara uygulanabilen evrensel bir yöntem sunduğunu savunmuştur. Oysa belli bir yöntemin, her projede uygulanabilecek tek doğru yöntem olmadığını savunmak için de çok geçerli sebepler vardır. Bu nedenle, belli bir tasarım problemini çözmek için en uygun yöntemi seçmek önemlidir. Birçok yönteme aşina olmak tasarımcıya büyük esneklik sağlar. Ancak yöntem, tasarım problemlerini otomatik olarak çözecek bir makine değildir: Tasarımda karşılaşılan sorunları çözme zahmetinden kurtarmaz, tasarımcının sorunlara odaklanmasını sağlar...”