Yazıcızade Kardeşler

“Karındaşım var idi adı Bîcân
Bana tergîb ederdi derdi ey cân
Bilirsin yok vefâsı rûzigârın
Ko senden sonra pes bir yâdigârın
(…)
Dedim Bîcân’a imdi ben dahi gel
Çü düzdüm bu kitâbı sen dahi gel
Bunu Türkî diline dönder imdi
Yayılsın İl’e şehre gönder imdi.

Yazıcızâde Muhammed Efendi (ö. 855/1451) ve kardeşi Ahmed-i Bîcân (ö. 870/1466’dan sonra), Osmanlı tasavvuf târihinin temsîl gücü yüksek iki ismidir. Yazıcızâde Kardeşlerin eserleri, yüzyıllarca Osmanlı coğrafyasında ve bu coğrafyanın dışında okunmuş, üzerlerine şerhler yazılmış hatta Türkçenin haricindeki dillere de tercüme edilmiştir. Aynı zamanda Hacı Bayrâm-ı Velî’nin de derviş ve halîfeleri olan Yazıcızâde Kardeşlerin eserleri arasında, özellikle Muhammed Efendi’nin manzûm Muhammediyye, Ahmed-i Bîcân’ın ise mensûr Envâru’l-âşıkîn adlı eserleri; Osmanlı ulemâsı, sûfî çevreler ve halk tarafından en çok okunan, okutturulan kitaplar arasında addedilmektedir. Denilebilir ki Yazıcızâde Kardeşler, eserlerinin merkezine aldıkları Hz. Peygamber (s.a.v) sevgisinin, sözlü ve yazılı Osmanlı kültür ekolojisi içinde yayılmasında çok önemli katkıda bulunmuşlardır. Bu kitapta; Yazıcızâde Kardeşler’in hayatları, eserleri, tasavvufî görüşleri ve Osmanlı’ya tesirleri incelenmektedir. Bu çalışma esnasında Yazıcızâde Kardeşlerin daha önce gün yüzüne çıkmamış bazı eserleri de tahlil edilmiştir. Aynı zamanda birer İbn Arabî şârihi olan Yazıcızâde Kardeşlerin eser ve fikirlerinin bu denli tesirli olmasının tasavvufî, edebî, siyâsî ve sosyolojik sebepleri de bu kitabın başlıca soruları arasındadır.