Kamulaştırma ve Kamulaştırmasız El Atmanın Matematiği

Taşınmaz Değerleme, yürürlükteki mevzuatlar çerçevesinde her türlü resmi, özel, gerçek ve tüzel kişi ve kuruluşlara ait gayrimenkullerin, gayrimenkul projelerinin ve gayrimenkule ilişkin hak ve faydaların, taşınmazların, uluslararası metodlar kullanılarak etik kurallar çerçevesinde, uzman incelemesi ve değerleme işlerini yapılması, bu tespitlere ilişkin raporlar düzenlenmesidir. Ekonomik ve toplumsal yaşamımızın önemli bir bölümünü ilgilendiren taşınmaz konusu, son yıllarda, özellikle taşınmazların menkulleştirilmesiyle birlikte, ülke ekonomisinde de önemli bir role sahip olmuştur. Taşınmazlara yapılan yatırımların (konut, alışveriş merkezleri, ticaret, turizm vb.) yoğunlaşarak artması, mahkemelerde taşınmazların gerek el değiştirmesinden dolayı gerekse harca esas değerlerinin hesaplanması gereksinimi, konut kredisi veya teminat amaçlı taşınmazların değerinin hesaplanması gereksinimi ile birlikte bu alana ilgi artmış ve nitelikli ve uzmanlığını belgelendiren personele gereksinme doğmuştur. Gelişmeler, “taşınmaz değerleme” ve “taşınmaz geliştirme” etkinliklerinde çalışan tüm kişilere, kurumlara ve kuruluşlara yararlı olacak ve bilgi gereksinmesini karşılayacak kaynaklar gerektirmiştir.

Taşınmaz değerlemesi objektif ve tarafsız bir şekilde, bir taşınmaza ilişkin nitelik, fayda, çevre, kullanım koşulları gibi mülkiyet analizi raporlama tekniği (MAR) kapsamında tespit edilecek faktörlerin değerlendirilmesi suretiyle söz konusu taşınmaz değerinin tespit edilmesi için gerekli işlemlerin bütünü olarak tanımlanır. Etkili bir taşınmaz değer tahmini, ancak taşınmaz özelliklerinin objektif olarak birlikte analizi ile mümkündür. Taşınmaz değerlemesi son yılların en ilgi çekici uğraş alanlarından biri durumuna gelmiştir. Farklı mesleklerden çok sayıda kişinin giderek artan bir şekilde bu alanda çalışma isteği, taşınmaz değerlemesinin öneminin daha da artmasına yol açmıştır. Taşınmaz değerlemesi, içinde barındırdığı konuların çok sayıda farklı uzmanlık alanının birlikte çalışmasını gerektirmesi nedeniyle de, hiçbir mesleğin tek başına sahiplenemediği bir faaliyet alanı olmuştur. Son yıllarda oldukça geniş bir alanda uygulama bulması ve çok sayıda uzmana gerek duyulması, taşınmaz değerlemesi üzerine bu projenin yazılmasını da desteklemiştir.

Bu çalışmada, gayrimenkul değerleme yöntemleri ile ilgili bilgi verilerek; Trabzon ilindeki uygulama örnekleri üzerinde taşınmaz değerlendirmesinin teknik ve yasal açıdan nasıl yapıldığı bunun için taşınmazın sahip olduğu verilere göre hangi yöntemlerin objektif değer belirlemeden nasıl kullanıldığı uzmanlık alanları ile birlikte verilecektir. Sonrasında ülkemizde sürdürülebilir değerleme yöntemlerine esas teknik yasal ve kurumsal açıdan nelerin yapılması gerektiğine yönelik görüş geliştirilecektir.