AB Kriterleri Işığında Türkiye’de İfade ve Basın Özgürlüğü

Parlamentonun sahip olduğu erk bireylerin özgürce konuşma ve fikirlerini yayınlama hakkı ile sınırlıdır...”
Thomas Erskine

18.yüzyıl sonları... Thomas Paine, Kral’a ve onun parlamentosuna karşı Rights of Man (İnsan Hakları) bildirisini yayınladığında ülkesi İngiltere’de ihanetle suçlandı. Paine’in avukatı Thomas Erskine’in yukarıdaki sözlerinin nedeni de buydu. Erskine’in mahkemedeki bu haykırışı, ifade özgürlüğü ile ilgili bugüne kadar söylenmiş en çarpıcı söz olarak tarihe geçti. Parlamentonun meşruiyet ölçüsünü, yurttaşlara sağladığı ifade özgürlüğüne bağlayan söz konusu tespit günümüzde de geçerliliğini koruyor.

İfade özgürlüğüne “kavşak özgürlük” denir. Tam da bu nedenle; ifade özgürlüğü olmadan düşünce özgürlüğü olmaz; ifade özgürlüğü olmadan toplanma özgürlüğü olmaz; ifade özgürlüğü olmadan din ve vicdan özgürlüğü olmaz; ifade özgürlüğü olmadan bilim ve sanat özgürlüğü olmaz; ifade özgürlüğü olmadan haber alma ve basın özgürlüğü olmaz ve nihayet ifade özgürlüğü olmadan demokrasi olmaz. Kısaca tüm bu özgürlükler, ifade özgürlüğünün tabii uzantılarıdır. Bir başka deyişle, ifade özgürlüğü tehdit altında olan bir ülkede bu özgürlüklerden söz edilemez.